Ngày 28/11/2023, Cục Sở hữu trí tuệ ban hành Quyết định số 1172/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00131 cho sản phẩm quả chôm chôm“Bến Tre”. Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Bến Tre là tổ chức quản lý chỉ dẫn địa lý này.
Bến Tre là vùng đất nổi tiếng với nhiều loại trái cây đặc sản, trong đó chôm chôm là một trong những loại trái cây chủ lực, góp phần tạo nên thương hiệu nông sản của tỉnh. Nhằm quảng bá và tôn vinh các sản phẩm nông nghiệp đặc trưng, từ năm 2001, tỉnh Bến Tre đã tổ chức Lễ hội Đặc sản Trái cây. Sự kiện này diễn ra hàng năm, thu hút đông đảo du khách và góp phần thúc đẩy phát triển ngành trồng trọt, tiêu thụ trái cây. Trong số các loại trái cây được giới thiệu tại lễ hội, chôm chôm Bến Tre luôn chiếm vị trí quan trọng và được nhiều người tiêu dùng yêu thích.
Lịch sử trồng chôm chôm tại Bến Tre có từ rất lâu đời. Theo tư liệu ghi chép, từ năm 1912 đến 1975, vùng Chợ Lách – khi đó thuộc tỉnh Vĩnh Long (nay là huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre) – đã trồng khoảng 300 ha chôm chôm, chủ yếu theo hình thức canh tác truyền thống. Đến năm 1987, nhận thấy tiềm năng kinh tế lớn từ loại cây này, tỉnh Bến Tre bắt đầu đẩy mạnh mở rộng diện tích trồng chôm chôm, giúp cây trồng này phát triển mạnh mẽ hơn. Trong đó, giống chôm chôm Java trở thành giống chủ lực nhờ đặc tính dễ trồng, năng suất cao, chất lượng ổn định và phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng của địa phương.
Ngày nay, chôm chôm Bến Tre không chỉ phục vụ nhu cầu tiêu thụ trong nước mà còn được xuất khẩu sang nhiều thị trường quốc tế, mang lại giá trị kinh tế cao cho người nông dân. Chôm chôm Java Bến Tre nổi bật với vỏ màu đỏ tươi, gai mềm, thịt dày, vị ngọt thanh và mọng nước. Nhờ điều kiện thổ nhưỡng thuận lợi, cộng với kỹ thuật canh tác tiên tiến của nông dân, sản phẩm chôm chôm của tỉnh ngày càng được nâng cao chất lượng, đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường trong và ngoài nước.
Với vị thế là một trong những vùng chuyên canh chôm chôm lớn nhất đồng bằng sông Cửu Long, Bến Tre đang không ngừng phát triển các mô hình canh tác bền vững như VietGAP, GlobalGAP nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm và giá trị thương hiệu. Sự kết hợp giữa lịch sử lâu đời, điều kiện tự nhiên thuận lợi và sự đầu tư đúng đắn trong sản xuất đã giúp chôm chôm Bến Tre trở thành một trong những đặc sản trái cây nổi tiếng của vùng đất này.
Đặc điểm cảm quan và chất lượng:
Chôm chôm Bến Tre có những đặc điểm riêng biệt so với các loại chôm chôm Java khác trên thị trường Việt Nam, như chôm chôm Long Khánh (Đồng Nai) hay chôm chôm Cai Lậy (Tiền Giang). Điểm khác biệt nổi bật của chôm chôm Bến Tre nằm ở cùi (thịt) quả, độ ngọt và hương vị đặc trưng.
Cùi chôm chôm Bến Tre có độ dày từ 5,73 - 7,35 mm, mỏng hơn so với các giống cùng loại. Khi thưởng thức, thịt quả có vị ngọt đậm nhưng không gắt, kết hợp với chút vị mặn nhẹ nhờ hàm lượng Sodium (Na) dao động từ 0,58 - 1,02%. Điều này tạo nên hương vị cân bằng đặc trưng, giúp chôm chôm Bến Tre có hậu vị thanh mát, dễ chịu.
Bên cạnh đó, vỏ chôm chôm Bến Tre có màu đỏ tươi, gai mềm, giúp trái có vẻ ngoài bắt mắt và hấp dẫn. Khi bóc vỏ, thịt quả trắng trong, mọng nước, có độ dai vừa phải, không bị nhão hay bở. Mùi thơm nhẹ tự nhiên cũng là một đặc điểm khiến loại chôm chôm này trở nên đặc biệt hơn so với các vùng trồng khác.
Nhờ những yếu tố này, chôm chôm Bến Tre được đánh giá cao về chất lượng, không chỉ phục vụ thị trường trong nước mà còn đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu. Với sự kết hợp giữa đặc điểm cảm quan nổi bật và giá trị dinh dưỡng cao, chôm chôm Bến Tre trở thành một trong những loại trái cây đặc sản được ưa chuộng trên thị trường.
Điều kiện canh tác:
Chôm chôm Bến Tre được trồng chủ yếu trên đất phù sa bồi đắp, có đặc điểm nhiễm mặn nhẹ do ảnh hưởng từ hệ thống sông Mekong. Khác với vùng Đông Nam Bộ, nơi chôm chôm được trồng trên đất đỏ bazan, đất phù sa nhiễm mặn ở Bến Tre góp phần tạo nên đặc tính cùi quả mỏng, vị ngọt đậm và mặn nhẹ. Mặc dù từ năm 2019, tỉnh Bến Tre đã xây dựng một số công trình ngăn mặn, nhưng phần lớn diện tích trồng chôm chôm vẫn chịu ảnh hưởng của xâm nhập mặn, duy trì những đặc điểm cảm quan riêng biệt của loại quả này.
Ngoài điều kiện thổ nhưỡng, chôm chôm Bến Tre phát triển tốt nhờ khí hậu nhiệt đới gió mùa, với mùa mưa kéo dài từ tháng 5 đến tháng 11, cung cấp lượng nước dồi dào cho cây. Vào mùa khô (từ tháng 12 đến tháng 4), người dân áp dụng các biện pháp tưới tiêu hợp lý để duy trì độ ẩm cần thiết cho cây, giúp chôm chôm sinh trưởng ổn định và cho năng suất cao.
Kỹ thuật canh tác của người dân địa phương cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giữ gìn chất lượng chôm chôm Bến Tre. Nhà vườn thường áp dụng phương pháp trồng trên mô đất cao để hạn chế tác động của ngập úng, đồng thời sử dụng phân bón hữu cơ kết hợp với kỹ thuật tỉa cành hợp lý để cây thông thoáng, hạn chế sâu bệnh.
Bên cạnh đó, việc thu hoạch đúng thời điểm cũng là một yếu tố quan trọng trong quy trình canh tác. Chôm chôm được thu hái khi đạt độ chín tối ưu, đảm bảo hàm lượng đường cao, cùi giòn và hương vị đặc trưng. Nhờ vào những yếu tố địa lý và kỹ thuật canh tác đặc thù, chôm chôm Bến Tre không chỉ có chất lượng vượt trội mà còn giữ vững danh tiếng là một trong những loại trái cây đặc sản của vùng đồng bằng sông Cửu Long.
Quy trình kỹ thuật sản xuất:
Chôm chôm Bến Tre được trồng chủ yếu trên đất phù sa bồi đắp, có độ nhiễm mặn nhẹ. Trước khi trồng, đất được làm sạch, đắp mô cao 30-50cm để hạn chế ngập úng và bón lót phân hữu cơ kết hợp vôi cải tạo đất. Giống chôm chôm Java được chọn lọc từ cây khỏe mạnh, không sâu bệnh, trồng theo khoảng cách 6x6m hoặc 7x7m để cây phát triển tốt.
Trong quá trình chăm sóc, cây cần được tưới nước thường xuyên vào mùa khô, cắt tỉa cành tạo tán giúp thông thoáng và bón phân cân đối, ưu tiên phân hữu cơ để tăng chất lượng trái. Để phòng trừ sâu bệnh, nhà vườn thường xuyên theo dõi và áp dụng biện pháp sinh học hoặc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật an toàn khi cần thiết.
Khi cây bước vào giai đoạn ra hoa, nhà vườn xử lý bằng cách xiết nước, bón phân kali để kích thích ra hoa và hỗ trợ thụ phấn nhằm tăng tỷ lệ đậu trái. Chôm chôm được thu hoạch khi quả chín đỏ đều, dùng kéo cắt cuống để tránh làm dập trái. Sau khi thu hoạch, chôm chôm được bảo quản nơi thoáng mát và tiêu thụ nhanh để đảm bảo độ tươi ngon.
Phạm vi địa lý:
- Các xã: Phú Phụng, Vĩnh Bình, Sơn Định, Hòa Nghĩa, Long Thới, Vĩnh Thành thuộc huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre;
- Các xã: Tân Phú, Tiên Long, Tiên Thủy, Phú Đức, Phú Túc, Thành Triệu thuộc huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre.
Truyền thông nói về sản phẩm Chôm Chôm Bến Tre:
Đẩy mạnh sản xuất chôm chôm rải vụ huyện Chợ Lách-Bến Tre: https://thuongmaibiengioimiennui.gov.vn/san-pham-vung-mien/mien-nam/2018/12/day-manh-san-xuat-chom-chom-rai-vu-huyen-cho-lach-ben-tre
Trái chôm chôm Bến Tre được cấp Chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý: https://vov.vn/kinh-te/trai-chom-chom-ben-tre-duoc-cap-chung-nhan-dang-ky-chi-dan-dia-ly-post1064789.vov
Chôm chôm nghịch vụ cho lợi nhuận tăng gấp 3 lần: https://baotintuc.vn/thi-truong-tien-te/chom-chom-nghich-vu-cho-loi-nhuan-tang-gap-3-lan-20250228090330940.htm
