Ngày 10/11/2022, Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ ban hành Quyết định số 5371/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00124 "Bến Tre" cho sản phẩm xoài tứ quý. Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Bến Tre là tổ chức quản lý chỉ dẫn địa lý này.
Bến Tre không chỉ nổi tiếng với những loại trái cây đặc sản như dừa và bưởi da xanh mà còn là quê hương của giống xoài tứ quý – một loại cây ăn trái đặc trưng gắn liền với vùng đất giồng cát ven biển các huyện Thạnh Phú, Ba Tri và Bình Đại. Theo truyền miệng, giống xoài này được lai tạo thành công vào năm 1982 bởi một nông dân ở ấp Phú Đa, xã Vĩnh Bình, huyện Chợ Lách. Từ đó, xoài tứ quý nhanh chóng được nhân rộng tại Bến Tre và các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long.
Xoài tứ quý Bến Tre được thị trường trong nước ưa chuộng, với sản phẩm chủ yếu tiêu thụ ở dạng quả xanh trong khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Đặc biệt, hơn 2/3 sản lượng xoài tứ quý Bến Tre được cung cấp cho các tỉnh miền Trung như Hà Tĩnh, Nghệ An, Thanh Hóa và Hà Nội dưới dạng quả chín, góp phần khẳng định giá trị và sức hút của loại trái cây này.
Đặc điểm cảm quan và chất lượng:
Xoài tứ quý Bến Tre sở hữu những đặc điểm riêng biệt so với xoài tứ quý trồng ở các vùng khác. Khi còn xanh, trái xoài có thịt giòn, ít xơ, vị ngọt chua hòa quyện cùng chút mặn nhẹ và mùi thơm dịu. Khi chín, thịt xoài chắc (độ chắc dao động từ 20,2 – 21,1 N), ít xơ, vị ngọt đậm kèm theo hậu vị mặn nhẹ đặc trưng. Đặc biệt, xoài tứ quý Bến Tre chín có hương thơm mạnh, hơi hắc và chứa hàm lượng Sodium (Na) ở mức 1,58 – 2,02%.
Danh tiếng và chất lượng đặc thù của xoài tứ quý Bến Tre có được nhờ điều kiện tự nhiên độc đáo và kỹ thuật canh tác của người dân địa phương. Khu vực trồng xoài nằm dọc theo bờ biển, có địa hình cao hơn vùng phù sa xung quanh, giúp hạn chế tình trạng úng ngập. Đất giồng cát ven biển với thành phần cơ giới nhẹ (hàm lượng cát 60-70%), màu từ vàng sáng đến vàng sẫm, có khả năng giữ nước thấp, làm cho hàm lượng H₂O trong trái xoài thấp, giúp thịt xoài giòn khi xanh và chắc khi chín. Ngoài ra, đất nhiễm mặn nhẹ (hàm lượng muối tan từ 0,009 – 0,022%) làm tăng hàm lượng Sodium (Na) trong trái, tạo nên hương vị ngọt mặn đặc trưng chỉ có ở xoài tứ quý Bến Tre.
Điều kiện canh tác:
Danh tiếng và chất lượng đặc trưng của xoài tứ quý Bến Tre được hình thành nhờ vào điều kiện tự nhiên độc đáo của khu vực trồng cũng như kỹ thuật canh tác của người dân địa phương. Vùng trồng xoài nằm dọc theo bờ biển, có địa hình cao hơn so với vùng phù sa xung quanh, giúp hạn chế tình trạng úng ngập.
Đất trồng chủ yếu là đất cát với kết cấu nhẹ, hàm lượng cát chiếm 60-70%, có màu từ vàng sáng đến vàng sẫm và khả năng giữ nước thấp. Nhờ đó, hàm lượng H₂O trong quả xoài thấp, giúp thịt quả giòn khi xanh và chắc khi chín. Đặc biệt, vùng đất giồng cát ven biển có mức nhiễm mặn nhẹ (hàm lượng muối tan từ 0,009 – 0,022%), làm tăng hàm lượng Sodium (Na) trong trái, tạo nên vị mặn nhẹ đặc trưng mà chỉ xoài tứ quý Bến Tre mới có.
Quy trình kỹ thuật sản xuất:
Quy trình sản xuất xoài tứ quý Bến Tre bắt đầu từ khâu chọn đất giồng cát ven biển, giàu dinh dưỡng và thoát nước tốt. Đất được cày xới, bón vôi và phân chuồng hoai mục trước khi trồng. Cây xoài được trồng với khoảng cách hợp lý để đảm bảo phát triển tốt.
Trong quá trình chăm sóc, cây cần được tưới nước hợp lý, bón phân NPK kết hợp phân hữu cơ và kiểm soát sâu bệnh bằng biện pháp sinh học. Việc tỉa cành tạo tán giúp cây thông thoáng, hạn chế sâu bệnh.
Để xử lý ra hoa và đậu trái, người trồng hạn chế tưới nước trước khi cây ra hoa. Phân bón lá PBZ và KNO₃ được sử dụng để kích thích ra hoa. Trái non được tỉa bớt và bao lại để tránh sâu bệnh.
Khi trái phát triển, cần bón thêm kali và canxi để giúp trái chắc, ngọt. Thu hoạch được thực hiện khi trái xanh hoặc chín tùy theo nhu cầu thị trường. Sau thu hoạch, xoài được bảo quản ở nhiệt độ phù hợp để giữ chất lượng tốt nhất.
Ngoài ra, trong mùa khô, cần tưới rửa nước ngọt để giảm độ mặn trong đất. Người trồng cũng áp dụng các biện pháp sinh học và đăng ký chứng nhận VietGAP, GlobalGAP để đảm bảo chất lượng sản phẩm.
Phạm vi địa lý:
Các xã Thạnh Phong, Giao Thạnh, Thạnh Hải thuộc huyện Thạnh Phú; các xã Thạnh Phước, Thới Thuận, Thừa Đức, Đại Hòa Lộc, Bình Thới thuộc huyện Bình Đại; xã Tân Mỹ thuộc huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre.
Truyền thông nói về sản phẩm Xoài tứ quý:
Xoài Tứ Quý Bến Tre: Từ đặc sản địa phương đến sản phẩm đa dạng giá trị cao: https://ngheandost.gov.vn/nong-nghiep/xoai-tu-quy-ben-tre-tu-dac-san-dia-phuong-den-san-pham-da-dang-gia-tri-cao-8230.html
Xoài tứ quý Bến Tre: https://hanoimoi.vn/xoai-tu-quy-ben-tre-472282.html
Xoài Tứ Quý “bén duyên” với vùng đất ven biển Bến Tre: https://cafef.vn/xoai-tu-quy-ben-duyen-voi-vung-dat-ven-bien-ben-tre-20220907104940958.chn
