Ngày 18/12/2013 Cục Sở hữu trí tuệ ra Quyết định số 3462/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00039 cho sản phẩm bưởi “Luận Văn” nổi tiếng. Ủy ban nhân dân huyện Thọ Xuân là Tổ chức quản lý chỉ dẫn địa lý này.
Bưởi Luận Văn là một giống bưởi đặc trưng, thuộc họ Rutaceae, tên khoa học Citrus grandis (L.) Osbeck hoặc Citrus Maxima. Giống bưởi này có nguồn gốc từ thôn Luận Văn, xã Thọ Xương, huyện Thọ Xuân và gắn liền với khu di tích lịch sử Lam Kinh. Từ thời vua Lê Thái Tổ, khi cuộc khởi nghĩa Lam Sơn (1418 – 1428) diễn ra, bưởi Luận Văn đã được biết đến và trở thành sản vật tiến vua, mang theo giá trị lịch sử và văn hóa đặc biệt.
Bưởi Luận Văn rất được ưa chuộng trên thị trường, đặc biệt trong các dịp rằm, mùng một và Tết Nguyên Đán. Điểm nổi bật của loại bưởi này là màu đỏ đẹp mắt cùng với hương thơm đặc trưng, không lẫn với bất kỳ giống bưởi nào khác. Nhờ vào những đặc điểm này, bưởi Luận Văn thường được sử dụng để trưng bày trên mâm ngũ quả và làm quà biếu trong dịp lễ, Tết.
Một đặc điểm đặc biệt khác của bưởi Luận Văn là khả năng giữ quả trên cây trong thời gian dài. Dù bưởi chín vào khoảng tháng 9 – 10 âm lịch, nhưng người trồng có thể để bưởi tiếp tục neo trên cây đến tận Tết Nguyên Đán mà không ảnh hưởng đến chất lượng. Nhờ đó, bưởi Luận Văn không chỉ mang giá trị kinh tế cao mà còn có ưu thế riêng biệt so với nhiều giống bưởi khác, giúp người dân thu hoạch và bán vào thời điểm có nhu cầu tiêu thụ lớn nhất trong năm.
Đặc điểm cảm quan và chất lượng:
Bưởi Luận Văn là một giống bưởi quý, có hình bầu dục với đỉnh quả hơi lồi. Quả có đường kính từ 15cm đến 15,62cm và chiều cao từ 15cm đến 15,82cm. Khi còn nhỏ, bưởi có màu xanh, đến khi chín dần chuyển sang màu đỏ rực rỡ, tỏa ra hương thơm đặc trưng. Cùi bưởi có màu phớt hồng, múi quả khá đều, tép màu đỏ tươi, vị ngọt nhẹ hòa quyện với chút chua dịu. Điểm nổi bật của bưởi Luận Văn chính là màu sắc vỏ hấp dẫn, hương thơm dễ chịu, khả năng bảo quản lâu, đặc biệt thời điểm thu hoạch trùng với dịp Tết Nguyên Đán, làm tăng nhu cầu tiêu thụ mạnh mẽ.
Về thành phần dinh dưỡng, bưởi Luận Văn có hàm lượng Brix dao động từ 11,05% đến 15,40%, Vitamin C từ 43,52 đến 45,22mg/100g, đường tổng số từ 6,86% đến 9,63%, axit hữu cơ từ 0,90% đến 1,34%, và đặc biệt là hàm lượng Caroten rất cao, đạt từ 2.532 đến 2.582mg/100g – một chỉ số mà không giống bưởi nào khác có được.
Caroten là yếu tố quan trọng tạo nên màu sắc đặc trưng của vỏ, cùi và thịt quả bưởi Luận Văn. Chính màu đỏ rực rỡ này mang ý nghĩa phong thủy, tượng trưng cho may mắn và tài lộc theo quan niệm Á Đông. Vì vậy, vào mỗi dịp Tết, bưởi Luận Văn không chỉ được ưa chuộng để thưởng thức mà còn trở thành lựa chọn hàng đầu để trưng bày trên bàn thờ, góp phần tạo nên không gian ấm cúng và trang trọng cho ngày đầu năm.
Điều kiện canh tác:
Danh tiếng, đặc tính và chất lượng đặc trưng của bưởi Luận Văn có được nhờ điều kiện thổ nhưỡng đặc biệt, rất phù hợp cho sự sinh trưởng và phát triển của cây bưởi. Vùng trồng bưởi Luận Văn có đất hình thành từ quá trình phong hóa của nhiều loại đá mẹ và sự bồi tụ của sông – biển, bao gồm đá gabro, đá phiến, đá vôi, cũng như sản phẩm dốc tụ từ các loại đá phiến - cát kết - gabro, phù sa cổ và phù sa mới.
Bưởi Luận Văn chủ yếu được trồng trên hai loại đất chính: đất đỏ vàng trên đá sét và đá biến chất hoặc đất phù sa có tầng loang lổ đỏ vàng. Đặc điểm của đất tại vùng này là tầng đất mặt dày trên 30cm, tơi xốp và có độ ẩm tốt, giúp cây phát triển khỏe mạnh. Các chỉ tiêu nông hóa của đất cũng góp phần tạo nên chất lượng đặc trưng của bưởi Luận Văn, với độ pHKCL trung bình 4,48, hàm lượng K₂O trung bình 6,36 mg/100g, P₂O₅ trung bình 7,42 mg/100g và NTP trung bình 4,21%. Những yếu tố này tạo điều kiện thuận lợi để cây bưởi hấp thụ dinh dưỡng, cho trái có màu sắc, hương vị và chất lượng đặc biệt so với các giống bưởi khác.
Phạm vi địa lý:
Xã Thọ Xương, xã Xuân Bái thuộc huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa.
Truyền thông nói về sản phẩm bưởi Luận Văn:
Thanh Hóa: Bưởi đỏ tiến Vua hút khách ngày Tết Giáp Thìn 2024: https://www.vietnamplus.vn/thanh-hoa-buoi-do-tien-vua-hut-khach-ngay-tet-giap-thin-2024-post919666.vnp
Bưởi Luận Văn xã Thọ Xương – đặc sản “tiến vua” nổi tiếng xứ Thanh: https://thoxuong.thoxuan.thanhhoa.gov.vn/web/trang-chu/phap-luat/buoi-luan-van-xa-tho-xuong-dac-san-tien-vua-noi-tieng-xu-thanh.html
Bưởi tiến vua ở Thanh Hóa dân trồng kiểu gì mà bán 500.000 đồng/cặp, người ta vẫn hỏi có còn không?: https://danviet.vn/buoi-tien-vua-o-thanh-hoa-dan-trong-kieu-gi-ma-ban-500000-dong-cap-nguoi-ta-van-hoi-co-con-khong-20250107130527828.htm
