Ngày 15 tháng 9 năm 2021, Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ ban hành Quyết định số 4031/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00109 cho bưởi Soi Hà. Ủy ban nhân dân huyện Yên Sơn là tổ chức quản lý chỉ dẫn địa lý này.
Soi Hà là một thôn thuộc xã Xuân Vân, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang, nổi tiếng với giống bưởi đường quý hiếm có hương vị thơm ngon đặc trưng. Cây bưởi ở Soi Hà có lịch sử phát triển hơn 40 năm, bắt nguồn từ ba cây bưởi tổ mang giống bưởi đường quý. Nhờ điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu thuận lợi, giống bưởi này đã được người dân địa phương nhân giống, mở rộng diện tích trồng, tạo nên một vùng chuyên canh bưởi có giá trị kinh tế cao.
Bưởi Soi Hà chinh phục người tiêu dùng nhờ vào vị ngọt dịu, tép bưởi mọng nước nhưng không bị nát, vỏ mỏng, dễ bóc cùng với hương thơm tự nhiên đặc trưng. Khi ăn, bưởi không chỉ có độ ngọt thanh, mà còn có chút hậu chua nhẹ giúp cân bằng vị giác, mang đến trải nghiệm thú vị cho thực khách. Đặc biệt, bưởi Soi Hà có thể bảo quản lâu mà vẫn giữ được độ tươi ngon, không bị xuống mã hay mất nước nhanh như nhiều giống bưởi khác.
Nhờ chất lượng vượt trội và sự ưa chuộng của thị trường, bưởi Soi Hà đã vinh dự lọt vào top 10 thương hiệu nổi tiếng năm 2018, khẳng định giá trị của đặc sản địa phương trên bản đồ nông sản Việt Nam. Đây không chỉ là niềm tự hào của người dân Soi Hà mà còn là động lực để mở rộng sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, góp phần phát triển kinh tế vùng và quảng bá đặc sản quê hương ra thị trường trong và ngoài nước.
Đặc điểm cảm quan và chất lượng:
Quả bưởi Soi Hà nổi bật với kích thước cân đối và hình dáng đẹp mắt. Trung bình, quả có chiều cao dao động từ 13,10 cm đến 14,10 cm, đường kính từ 13,10 cm đến 14,30 cm, tạo nên một hình tròn đều, không méo mó hay biến dạng. Trọng lượng mỗi quả nằm trong khoảng 898 g đến 1013 g, giúp người tiêu dùng dễ dàng lựa chọn những quả có kích thước phù hợp với nhu cầu sử dụng. Đặc biệt, tỷ lệ phần ăn được của bưởi Soi Hà đạt từ 55,50% đến 63,30%, cho thấy phần thịt bưởi dày, nhiều tép, không bị xơ hay nhiều cùi như một số giống bưởi khác.
Không chỉ có kích thước đẹp, bưởi Soi Hà còn nổi bật với chất lượng dinh dưỡng và hương vị thơm ngon. Chỉ số độ Brix – thước đo độ ngọt của quả – dao động từ 10,78% đến 12,42%, mang lại vị ngọt dịu, dễ chịu, không quá gắt. Hàm lượng axit hữu cơ tổng số trong bưởi ở mức 0,09% đến 0,16%, giúp cân bằng vị ngọt với chút chua nhẹ, tạo cảm giác thanh mát khi thưởng thức. Ngoài ra, hàm lượng đường tổng số đạt từ 8,98% đến 10,85%, đảm bảo vị ngọt tự nhiên, hấp dẫn mà không gây cảm giác ngấy.
Với sự kết hợp hoàn hảo giữa hình thức bắt mắt, tỷ lệ phần ăn cao và hương vị thơm ngon, bưởi Soi Hà không chỉ được ưa chuộng trong nước mà còn có tiềm năng xuất khẩu, trở thành một trong những đặc sản nông sản có giá trị của huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang.
Điều kiện canh tác:
Các tính chất đặc thù của bưởi Soi Hà không chỉ đến từ giống bưởi quý hiếm mà còn nhờ vào điều kiện địa lý và thổ nhưỡng đặc biệt của vùng trồng. Khu vực trồng bưởi Soi Hà có địa hình độ dốc vừa phải, thuận lợi cho việc canh tác và chăm sóc cây trồng. Vùng đất này nằm dọc theo hai con sông lớn là sông Lô và sông Gâm, tạo ra một hệ sinh thái phong phú, cung cấp nguồn nước dồi dào và ổn định cho cây bưởi phát triển. Nhờ dòng chảy của hai con sông này, đất đai tại đây được phù sa bồi đắp hằng năm, giúp duy trì độ màu mỡ và cung cấp dinh dưỡng thiết yếu cho cây trồng.
Một trong những yếu tố quan trọng giúp bưởi Soi Hà có hương vị đặc trưng chính là tầng đất trồng sâu và giàu dinh dưỡng. Lớp đất tại khu vực này có độ sâu trên 1 mét, tạo điều kiện thuận lợi cho rễ cây phát triển mạnh mẽ, hấp thu nước và dưỡng chất một cách tối ưu. Đất giàu mùn, giúp duy trì độ ẩm và tăng cường khả năng giữ chất dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng. Độ pH(KCl) dao động từ 5,3 đến 6,5, là mức pH lý tưởng để cây bưởi hấp thụ khoáng chất tốt nhất, không bị ảnh hưởng bởi hiện tượng đất quá chua hoặc quá kiềm.
Ngoài ra, các chỉ tiêu về thành phần dinh dưỡng trong đất tại vùng Soi Hà cũng thể hiện sự phù hợp tuyệt vời với cây bưởi. Chỉ số CEC (khả năng trao đổi cation của đất) dao động từ 39,7 đến 42,8 meq/100g, cho thấy đất có khả năng giữ lại và cung cấp khoáng chất ổn định cho cây trồng. Hàm lượng lân dễ tiêu trong đất dao động từ 13,5 đến 20,2 mg/100g, giúp kích thích rễ cây phát triển, tăng cường khả năng ra hoa, đậu quả và nâng cao chất lượng bưởi. Hàm lượng kali dễ tiêu đạt mức 24,3 đến 37,1 mg/100g, là yếu tố quan trọng giúp quả bưởi có vị ngọt thanh, tép mọng nước, vỏ bóng đẹp và thời gian bảo quản lâu hơn.
Nhờ vào sự kết hợp hoàn hảo giữa điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu và sự chăm sóc tỉ mỉ của người dân địa phương, bưởi Soi Hà không chỉ có hình thức đẹp, hương vị thơm ngon mà còn trở thành một trong những đặc sản nông sản nổi bật của huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang.
Quy trình kỹ thuật sản xuất:
Bên cạnh điều kiện tự nhiên thuận lợi, phương pháp canh tác truyền thống kết hợp với kỹ thuật sản xuất hiện đại của người dân địa phương cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên chất lượng đặc trưng của bưởi Soi Hà. Người dân tại vùng trồng luôn chú trọng đến từng khâu trong quá trình sản xuất, từ việc lựa chọn giống, chăm sóc cây trồng đến thu hoạch và bảo quản sản phẩm.
Trong đó, việc chọn giống bưởi được đặc biệt quan tâm để đảm bảo cây bưởi phát triển khỏe mạnh, cho năng suất cao và hương vị thơm ngon. Giống bưởi Soi Hà thuộc nhóm bưởi đường, một trong những giống bưởi quý hiếm, có vị ngọt dịu, thanh mát và rất giàu giá trị dinh dưỡng. Cây giống được tuyển chọn kỹ lưỡng từ cây đầu dòng do cơ quan có thẩm quyền cung cấp, đảm bảo tính ổn định về di truyền, khả năng sinh trưởng tốt và thích nghi với điều kiện thổ nhưỡng tại khu vực này.
Quy trình canh tác bưởi Soi Hà cũng được thực hiện theo hướng sinh học, an toàn và bền vững, nhằm giữ gìn chất lượng tự nhiên của sản phẩm. Người dân hạn chế tối đa việc sử dụng phân bón hóa học, thay vào đó là phân bón hữu cơ giúp cây hấp thụ dinh dưỡng từ từ, duy trì độ màu mỡ của đất và bảo vệ hệ sinh thái tự nhiên. Nhờ sử dụng phương pháp phòng trừ sâu bệnh sinh học, vườn bưởi luôn đảm bảo không dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng và thân thiện với môi trường.
Nhờ sự kết hợp giữa giống bưởi chất lượng cao, phương pháp trồng trọt an toàn và điều kiện tự nhiên thuận lợi, bưởi Soi Hà có hương vị thơm mát tự nhiên, vị ngọt thanh, tép mọng nước, vỏ mỏng và màu sắc hấp dẫn. Những yếu tố này giúp sản phẩm không chỉ chinh phục thị trường trong nước mà còn có tiềm năng lớn để vươn xa hơn trên thị trường quốc tế.
Phạm vi địa lý:
Xã Phúc Ninh, Xuân Vân, Chiêu Yên, Lực Hành, Tứ Quận, Trung Trực, Quý Quân, Tân Long, Kiến Thiết, Tân Tiến, Lang Quán và thị trấn Yên Sơn, thuộc huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang.
Truyền thông nói về sản phẩm bưởi Soi Hà:
Bưởi đường Soi Hà mang lại hiệu quả kinh tế cao: https://nhandan.vn/buoi-duong-soi-ha-mang-lai-hieu-qua-kinh-te-cao-post727608.html
Đặc sản "bưởi Soi Hà": https://yenson.tuyenquang.gov.vn/vi/tin-bai/dac-san-buoi-soi-ha?type=NEWS&id=90045
Bưởi Soi Hà: Tự hào thương hiệu Việt: https://vietnamhoinhap.vn/vi/buoi-soi-ha--tu-hao-thuong-hieu-viet-31180.htm
