Ngày 26 tháng 11 năm 2019, Cục Sở hữu trí tuệ đã ban hành Quyết định số 5849/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00078 cho sản phẩm xoài Cao Lãnh. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đồng Tháp là Tổ chức quản lý chỉ dẫn địa lý này
Xoài Cao Lãnh là một trong những đặc sản nông sản nổi tiếng của tỉnh Đồng Tháp, được người tiêu dùng trong và ngoài nước tin tưởng lựa chọn. Với chất lượng thơm ngon đặc trưng, xoài Cao Lãnh đã trở thành thương hiệu gắn liền với vùng đất này, được nhắc đến trong câu ca dao: “Xoài nào ngon bằng xoài Cao Lãnh”.
Xoài Cao Lãnh chủ yếu gồm hai giống chính: xoài cát chu và xoài cát. Trong đó, xoài cát chu (Mangifera indica L) là giống xoài truyền thống có từ lâu đời tại Đồng Tháp. Loại xoài này được tương truyền gắn liền với lịch sử khi chúa Nguyễn Ánh cùng đoàn tùy tùng từng thưởng thức và yêu thích trong thời gian lánh nạn tại vùng Nha Mân (nay thuộc xã Tân Nhuận Đông, huyện Châu Thành, tỉnh Đồng Tháp). Nhờ hương vị thơm ngon, cùi dày, vị ngọt thanh, xoài cát chu Cao Lãnh được tôn xưng là xoài ngự, thường được dùng để tiến vua.
Ngày nay, xoài Cao Lãnh không chỉ là sản phẩm chủ lực của địa phương mà còn được xuất khẩu sang nhiều thị trường lớn như Nhật Bản, Hàn Quốc và châu Âu, khẳng định giá trị và thương hiệu trên thị trường quốc tế.
Đặc điểm cảm quan và chất lượng:
Xoài Cao Lãnh gồm hai giống chính là xoài cát chu và xoài cát, mỗi loại có những đặc điểm cảm quan và chất lượng riêng biệt.
Xoài cát chu Cao Lãnh có hình dáng ngắn, tròn mình, phần đuôi hơi chu ra. Theo các lão nông, tên gọi “cát chu” xuất phát từ đặc điểm phần đầu quả nơi có cuống hơi nhô ra như miệng người đang thổi lửa nhóm lò. Một số ý kiến khác cho rằng tên gọi này bắt nguồn từ màu vỏ và thịt quả khi chín có sắc đỏ nhạt như chu sa. Thịt quả xoài cát chu dày, chắc, mịn, hơi dai, ít xơ, có vị ngọt dịu pha chút chua nhẹ và mùi thơm đặc trưng. Quả có chiều cao từ 105 - 135mm, đường kính từ 70 - 90mm, vỏ dày từ 0,8 - 1,4mm, trọng lượng từ 280 - 455g. Tỷ lệ thịt quả đạt 75 - 85%, độ Brix dao động từ 14 - 18%, độ Axit từ 0,1 - 0,3%, tỉ số Brix/Axit từ 80 - 120, tỷ lệ chất xơ từ 0,4 - 0,6% và hàm lượng vitamin C (Axit Ascorbic) từ 100 - 150mg/kg.
Xoài cát Cao Lãnh có hình dáng thuôn dài hơn so với xoài cát chu, quả tròn mình, eo rốn rõ, phần đỉnh nhọn và bầu tròn gần cuống. Khi chín, vỏ quả mỏng, màu vàng tươi, bề mặt phủ lớp phấn trắng mịn cùng các đốm nhỏ li ti màu nâu. Thịt quả dày, chắc, mịn, dẻo, ít nước, ít xơ, có vị ngọt đậm và mùi thơm dịu đặc trưng. Giống xoài này thực chất có nguồn gốc từ xoài cát Hòa Lộc (Tiền Giang), được người dân Cao Lãnh mang về trồng từ những năm 1960 và ngày càng được nhân rộng. Xoài cát Cao Lãnh có chiều cao từ 120 - 162mm, đường kính từ 75 - 92mm, vỏ dày từ 0,8 - 1,3mm, trọng lượng từ 365 - 580g. Tỷ lệ thịt quả đạt 75 - 87%, độ Brix dao động từ 17 - 22%, độ Axit từ 0,02 - 0,4%, tỉ số Brix/Axit từ 150 - 200, tỷ lệ chất xơ từ 0,5 - 0,7% và hàm lượng vitamin C từ 200 - 350mg/kg.
Nhờ những đặc điểm vượt trội về hình thức, chất lượng và hương vị, xoài Cao Lãnh không chỉ được yêu thích trong nước mà còn chinh phục nhiều thị trường quốc tế.
Điều kiện canh tác:
Khu vực trồng xoài Cao Lãnh nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, với tổng số giờ nắng trung bình năm đạt 2.398,6 giờ, nhiệt độ trung bình năm khoảng 27,1°C, độ ẩm không khí trung bình 83%. Địa hình tương đối bằng phẳng, có độ dốc theo hướng Tây Bắc - Đông Nam, với độ cao từ 1,0 - 1,4m so với mực nước biển. Điều kiện khí hậu và địa hình này không chỉ thuận lợi cho sự sinh trưởng, phát triển của cây xoài mà còn giúp nhà vườn dễ dàng áp dụng kỹ thuật xử lý ra hoa trái vụ, cho phép thu hoạch nhiều vụ trong năm.
Sản lượng xoài có mối quan hệ mật thiết với lượng mưa. Trong mùa thuận, khi cây ra hoa tự nhiên từ tháng 1 - 2, điều kiện thời tiết khô ráo với độ ẩm không khí trung bình giảm dần từ 82% (tháng 1) xuống 79% (tháng 3), lượng mưa chỉ chiếm hơn 10% tổng lượng mưa cả năm. Đây là yếu tố quan trọng giúp tăng tỷ lệ đậu trái, hạn chế sâu bệnh, đồng thời giữ được hàm lượng sinh hóa tối ưu trong quả. Ngược lại, từ tháng 5 - 11, khi cây xoài bước vào giai đoạn tích lũy dinh dưỡng như đường, axit và vitamin C, lượng mưa chiếm gần 90% tổng lượng mưa cả năm, đảm bảo cung cấp đủ nước cho quá trình sinh trưởng.
Ngoài ra, Cao Lãnh có hệ thống sông ngòi, kênh rạch dày đặc cùng nhiều ao hồ lớn, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tưới tiêu. Đặc biệt, sông Tiền – một trong những con sông lớn của Đồng bằng Sông Cửu Long – đã góp phần hình thành tiểu khí hậu và thổ nhưỡng lý tưởng cho cây xoài phát triển.
Xoài tại Cao Lãnh được trồng chủ yếu trên ba nhóm đất chính: đất phù sa, đất phèn và đất nhân tác. Đất trồng tại đây có hàm lượng kali tổng số cao, dao động từ 1,66 - 2,92%, cao hơn đáng kể so với đất trồng xoài cát Hòa Lộc (0,94%), giúp cây hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn, góp phần nâng cao chất lượng trái.
Quy trình kỹ thuật sản xuất:
Người dân Cao Lãnh có nhiều kinh nghiệm và kỹ thuật canh tác truyền thống. Khu vực này có địa hình thấp, dễ bị ngập úng vào mùa mưa và thiếu nước vào mùa khô. Vì vậy, khi thiết lập vườn xoài, nhà vườn xẻ mương, lên liếp và thiết lập đê bao. Cách làm này giúp nâng tầng đất mặt, tránh ngập úng, giữ nước ngọt trong mùa nắng và ngăn mặn.
Người dân sử dụng giống xoài cát chu và xoài cát. Hai giống này được nhân giống vô tính bằng tháp mắt hoặc tháp đọt. Nhờ đó, cây nhanh cho trái (2 - 2,5 năm) và giữ được đặc tính tốt của cây mẹ.
Ngoài vụ thuận, nhà vườn xử lý ra hoa trái vụ để điều tiết sản lượng. Trong một vườn, một số cây sẽ ra hoa từ tháng 5 - 6 (vụ muộn), một số cây từ tháng 7 - 9 (vụ nghịch) và một số cây từ tháng 11 - 12 (vụ sớm). Trong suốt quá trình sinh trưởng, cây được bón đủ phân để đảm bảo năng suất và chất lượng.
Để trái có màu sắc đẹp, nhà vườn bao trái khi trái còn nhỏ (30 - 35 ngày sau đậu trái). Việc này giúp vỏ trái sáng bóng, giảm sâu bệnh, giảm chi phí thuốc bảo vệ thực vật và hạn chế dư lượng hóa chất.
Xoài chỉ được thu hoạch khi đã thành thục sinh lý. Xoài cát chu được thu hoạch sau 85 - 90 ngày đậu trái, xoài cát sau 90 - 95 ngày. Trái được chọn khi có tỷ trọng từ 1,00 - 1,02. Trái quá chín (tỷ trọng > 1,02) có thịt mềm, nhiều xơ và chua. Trái chưa đủ độ chín (tỷ trọng 0,95 - 0,99) có vỏ nhăn và rất chua.
Sau thu hoạch, trái được phân loại sơ bộ tại vườn, làm sạch vỏ, phân loại tại cơ sở thu mua, xử lý diệt mầm bệnh, đóng gói, vận chuyển và bảo quản.
Phạm vi địa lý:
- Xã Hòa An, xã Tân Thuận Đông, xã Tịnh Thới, xã Tân Thuận Tây, xã Mỹ Trà, xã Mỹ Tân, xã Mỹ Ngãi, phường 6 và phường 11 thuộc thành phố Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp;
- Xã Mỹ Xương, xã Mỹ Hội, xã Bình Hàng Trung, xã Bình Hàng Tây, xã Mỹ Long, xã Mỹ Hiệp, xã Bình Thạnh, xã An Bình, xã Mỹ Thọ và thị trấn Mỹ Thọ thuộc huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp.
Truyền thông nói về sản phẩm Xoài Cao Lãnh:
Giới thiệu chung các loại xoài nổi tiếng của Đồng Tháp: https://www.bachhoaxanh.com/kinh-nghiem-hay/gioi-thieu-chung-cac-loai-xoai-noi-tieng-cua-dong-thap-1514270?srsltid=AfmBOooBHMswZups_Mxnei52uLy_lb_m5lDEzrQvjmUJdYytcwbMfj9Z
Xoài Cao Lãnh vươn ra thị trường thế giới: https://thuongmaibiengioimiennui.gov.vn/san-pham-vung-mien/mien-nam/2018/8/xoai-cao-lanh-vuon-ra-thi-truong-the-gioi
Những bước phát triển của Xoài Đồng Tháp: https://dongthap.gov.vn/chi-tiet-bai-viet/-/asset_publisher/1mOzUrGkrdAE/content/id/14885335
