[124] Sản Phẩm Rượu Ngô Men Lá Na Hang Đã Được Cấp Chỉ Dẫn Địa Lý số 6-00128

14:09, 12/03/2025

Ngày 22/02/2023, Cục Sở hữu trí tuệ ban hành Quyết định số 519/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00128 cho sản phẩm rượu ngô men lá“NA HANG”. Ủy ban nhân dân huyện Na Hang là tổ chức quản lý chỉ dẫn địa lý này.

Rượu ngô men lá Na Hang là đặc sản lâu đời và nổi tiếng của huyện Na Hang, tỉnh Tuyên Quang. Năm 2009, trong khuôn khổ tuần lễ Văn hóa - Du lịch “Về với xứ Tuyên - 2009” tại thị trấn Na Hang, UBND huyện Na Hang đã công bố kỷ lục Việt Nam do Trung tâm Sách kỷ lục Việt Nam xác nhận, đó là hũ rượu ngô men lá lớn nhất Việt Nam. Hũ rượu có thể tích 2.500 lít, đựng trong chiếc bình cao 2,9m, được sản xuất theo công thức độc đáo của đồng bào địa phương. Cũng trong năm đó, rượu ngô men lá Na Hang được vinh danh ở vị trí thứ hai trong “Tốp 10 đặc sản rượu nổi tiếng Việt Nam lần thứ 3” do Trung tâm Sách kỷ lục Việt Nam xác lập, khẳng định giá trị và danh tiếng của sản phẩm này.

Tính chất, chất lượng đặc thù của sản phẩm:

Rượu ngô men lá Na Hang gây ấn tượng với du khách nhờ hương thơm đặc trưng của men lá và ngô cùng vị cay êm dịu, tạo nên dấu ấn khó quên. Về chất lượng, rượu có hàm lượng Ethanol dao động từ 25 - 35% (tính theo thể tích ở 20°C), hàm lượng Methanol từ 1.562 - 1.623 mg/l ethanol 100° và hàm lượng Aldehyde từ 4,12 - 4,49 mg/l ethanol 100°. Nhờ những đặc tính này, rượu mang lại cảm giác êm dịu khi thưởng thức, không gây đau đầu hay ảnh hưởng đến sức khỏe khi sử dụng với lượng phù hợp.

Quy trình kỹ thuật sản xuất:

Người dân huyện Na Hang, với kinh nghiệm hàng trăm năm trong nghề làm men và nấu rượu, đã đúc kết những bí quyết truyền thống để tạo nên rượu ngô men lá mang hương vị đặc trưng. Nguyên liệu chính để sản xuất loại rượu này bao gồm quả men lá, ngô hạt khô và nước suối. Trong đó, men lá đóng vai trò quan trọng nhất, được tạo nên từ 38 loại cây thảo mộc sinh trưởng trong điều kiện khí hậu mát mẻ quanh năm, với biên độ nhiệt ngày đêm lớn (10 - 15°C) và độ ẩm trung bình 85%. Chính sự chênh lệch nhiệt độ này giúp cây cối tích lũy dưỡng chất, tạo nên hương vị đặc biệt cho rượu.

Bằng kinh nghiệm lâu đời, người dân Na Hang đã tìm ra tỷ lệ chính xác của từng nguyên liệu để sản xuất quả men lá, đảm bảo rượu có hương thơm đặc trưng. Trong số 38 loại thảo mộc, củ giềng đỏ chiếm khối lượng lớn nhất (khoảng 3kg), tiếp theo là cây keng nộc khoa (1,5kg), dây cây khau pùng và cây nhân trần (1kg/loại), cây cam thảo nam (0,8kg), thân cây sơn thục và cây mã đề (0,4kg/loại). Một số loại khác như vỏ cây khau vi, dây và lá cây chuối nuồm, cây sâm bùa, cây nhả heo… chiếm khoảng 0,3kg/loại. Nhóm có khối lượng khoảng 0,2kg/loại gồm cây thạch xương bồ, rễ và mầm cây sa nhân, lá cây mít, dây và lá cây trầu không… Trong khi đó, những nguyên liệu như rau răm (0,06kg), vỏ quế (0,05kg), quả tiêu (0,03kg) chiếm khối lượng ít nhất. Nước đun sôi để nguội từ các loại thảo mộc này sẽ được trộn với bột gạo theo tỷ lệ 2 - 2,5 lít nước/10kg bột, sau đó nặn thành quả men lá có khối lượng trung bình 20 - 30 gram/quả, ủ ấm cho đến khi khô là có thể sử dụng.

Ngoài men lá, chất lượng ngô hạt cũng là yếu tố quyết định hương vị rượu. Ngô sử dụng phải được trồng tại Na Hang, phơi khô và đảm bảo độ ẩm khoảng 15% để có thể bảo quản lâu dài. Trước đây, người dân thường dùng răng để kiểm tra độ ẩm, nhưng hiện nay đã có máy đo chuyên dụng để đảm bảo tiêu chuẩn. Trong quá trình chế biến, ngô đã bung sẽ được trộn đều với nước suối lấy từ các mó nước chân núi đá vôi, sau đó trộn với quả men lá đã giã nhỏ theo tỷ lệ 1/17. Hỗn hợp này được ủ lên men trong 20 - 22 ngày, sau đó chưng cất bằng phương pháp cách thủy trong khoảng 3 giờ để thu được rượu thành phẩm. Cuối cùng, rượu sẽ được đóng chai ngay tại huyện Na Hang, tỉnh Tuyên Quang, giữ trọn hương vị truyền thống của vùng đất này.