Ngày 08/6/2022, Cục Sở hữu trí tuệ ban hành Quyết định số 2576/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00116 cho sản phẩm cua “Cà Mau”. Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Cà Mau là Tổ chức quản lý chỉ dẫn địa lý này.
Cà Mau, một trong 13 tỉnh thuộc Đồng bằng sông Cửu Long, có ba mặt giáp biển, tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển nuôi trồng thủy sản. Trong đó, cua biển là một sản phẩm có giá trị kinh tế cao, được hầu hết người dân nuôi xen canh cùng tôm và cá. Nhờ nuôi theo hình thức quảng canh trong hệ sinh thái mặn lợ giàu nguồn thức ăn tự nhiên, cua Cà Mau có chất lượng vượt trội với thịt chắc, vị ngọt đậm, thơm ngon và hàm lượng dinh dưỡng cao. Nhờ vào chất lượng đặc biệt, cua Cà Mau có thị trường tiêu thụ ổn định, được thương lái thu mua tận nơi với giá cạnh tranh, thu hút sự quan tâm của người tiêu dùng. Sản phẩm này không chỉ được tiêu thụ rộng rãi trong nước mà còn xuất khẩu sang nhiều quốc gia trong khu vực, đặc biệt là Trung Quốc.
Tính chất, chất lượng đặc thù của sản phẩm:
Cua Cà Mau nổi bật với kích thước lớn và chất lượng thịt cao. Cua gạch có chiều dài thân dao động từ 11,3 – 13,14 cm, chiều rộng từ 7,92 – 9,66 cm, chiều dày từ 3,37 – 4,95 cm, với trọng lượng trung bình từ 0,26 – 0,39 kg/con. Trong khi đó, cua thịt có kích thước thân từ 9,84 – 13,66 cm, chiều rộng từ 6,68 – 9,96 cm, chiều dày từ 3,2 – 4,7 cm, và trọng lượng từ 0,22 – 0,46 kg/con. Không chỉ có kích thước ấn tượng, cua Cà Mau còn chứa hàm lượng dinh dưỡng cao, đặc biệt là Protein và Lipid (béo). Cua gạch có hàm lượng Protein trong thịt dao động từ 14,06 – 19,99%, hàm lượng Lipid trong thịt từ 0,46 – 2,1%, và hàm lượng Lipid trong gạch cua đạt từ 5,64 – 10,62%. Cua thịt cũng không kém cạnh với hàm lượng Protein từ 14,34 – 18,75% và hàm lượng Lipid trong thịt từ 0,44 – 1,92%. Chính những yếu tố này đã giúp cua Cà Mau trở thành một trong những đặc sản nổi tiếng với hương vị thơm ngon và giá trị dinh dưỡng cao.
Đặc điểm địa lý:
Cua Cà Mau sở hữu những đặc tính và chất lượng đặc thù nhờ vào điều kiện tự nhiên thuận lợi, phù hợp với tập tính sinh sống của cua biển. Khu vực địa lý mang chỉ dẫn địa lý “Cua Cà Mau” có nền nhiệt độ trung bình 27,1ºC, với sự chênh lệch không quá 5ºC giữa các tháng trong năm, đảm bảo điều kiện lý tưởng cho cua sinh trưởng. Độ pH của nước trung bình ở mức 7,36, độ mặn dao động từ 7,00 – 36,10‰, giúp cua phát triển ổn định. Đặc biệt, khu vực này ít chịu ảnh hưởng của bão, hạn chế những tác động tiêu cực đến quá trình sinh lý của cua.
Ngoài ra, đặc điểm địa hình ven biển cũng đóng vai trò quan trọng. Bờ biển phía Đông từ cửa sông Gành Hào (huyện Đầm Dơi) đến cửa sông Rạch Gốc (huyện Ngọc Hiển) có hiện tượng xói lở mạnh, trong khi vùng Bãi Bồi Mũi Cà Mau lại được phù sa bồi đắp hàng năm từ 50 – 80 mét. Khi thủy triều xuống, vùng bãi bồi lộ ra những khu vực bằng phẳng, giàu chất hữu cơ từ cát, bột sét, mùn bã thực vật và xác vỏ giáp xác, tạo môi trường lý tưởng cho cua biển sinh trưởng. Các khu vực bồi tụ nhanh như Rạch Gốc, Gành Hào mang theo phù sa mịn, hình thành hệ sinh thái phong phú với nhiều loài thủy sinh vật và rừng ngập mặn – nguồn thức ăn dồi dào giúp cua phát triển khỏe mạnh.
Bên cạnh đó, do tập tính sống vùi dưới đáy ao trong giai đoạn trưởng thành, cua Cà Mau chịu ảnh hưởng lớn từ chất lượng bùn đáy ao. Với độ pH ổn định trung bình 7,6 và tổng lượng muối hòa tan khoảng 2,8%, bùn đáy ao tạo điều kiện thuận lợi giúp cua có vỏ rắn chắc trong quá trình sinh trưởng. Khu vực nuôi cua Cà Mau còn được đánh giá có năng suất sinh học cao nhất trong các hệ sinh thái ven biển Đông Nam Việt Nam, với sự đa dạng của các loài động vật đáy và sinh vật phù du – nguồn thức ăn tự nhiên giúp cua đạt chất lượng tốt, thịt chắc và thơm ngon.
Quy trình kỹ thuật sản xuất:
Bên cạnh điều kiện tự nhiên thuận lợi, kỹ năng nuôi cua của người dân tại khu vực địa lý cũng đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định chất lượng cua Cà Mau. Ao nuôi được xây dựng kiên cố với bờ bao chắc chắn, không bị rò rỉ và có độ cao cao hơn mực nước cao nhất trong năm từ 0,5 – 0,8m, đảm bảo an toàn trong quá trình nuôi. Hệ thống cấp thoát nước được thiết kế hợp lý để duy trì môi trường nước ổn định với độ mặn từ 15 – 25‰, độ pH dao động trong khoảng 7,5 – 8,5, nhiệt độ nước từ 28 – 32°C, độ kiềm 80 – 160 mg/l, oxy hòa tan trên 4 mg/l và độ trong từ 30 – 40 cm. Nước ao thường có màu nâu nhạt hoặc xanh vỏ đậu, phản ánh chất lượng môi trường thích hợp cho sự phát triển của cua. Ngoài ra, sau 2 – 3 vụ nuôi, người dân tiến hành nạo vét bùn đáy để cải tạo ao, giúp duy trì độ phì nhiêu của đất và cải thiện môi trường nuôi.
Giống cua được nuôi mang chỉ dẫn địa lý Cà Mau là cua xanh (Scylla paramamosain), có nguồn gốc từ khai thác tự nhiên hoặc được sinh sản nhân tạo tại các trại giống trong tỉnh Cà Mau. Cua được thả nuôi với mật độ 1 – 2 con/m², kết hợp với các loài thủy sản khác như tôm, sò huyết nhằm bổ sung nguồn thức ăn tự nhiên. Ngoài ra, cua còn được cho ăn thêm cá tạp và động vật nhuyễn thể khai thác tại chỗ, đồng thời được bổ sung khoáng chất, vitamin và men tiêu hóa để đảm bảo sức khỏe và tốc độ sinh trưởng. Cua được cho ăn hai lần mỗi ngày với lượng thức ăn bằng 5 – 7% trọng lượng thân. Sau hơn 4 tháng nuôi, người dân tiến hành thu tỉa những con đạt kích cỡ thương phẩm, giúp cua trong ao có kích thước và chất lượng đồng đều.
Phạm vi địa lý:
Gồm các xã, phường và thị trấn thuộc tỉnh Cà Mau, cụ thể:
- Thị trấn Rạch Gốc và các xã Đất Mũi, Tam Giang Tây, Tân Ân Tây, Tân Ân, Viên An Đông, Viên An thuộc huyện Ngọc Hiển;
- Thị trấn Năm Căn và các xã Đất Mới, Hàm Rồng, Hàng Vịnh, Hiệp Tùng, Lâm Hải, Tam Giang, Tam Giang Đông thuộc huyện Năm Căn;
- Thị trấn Cái Đôi Vàm và các xã Nguyễn Việt Khái, Phú Mỹ, Phú Tân, Phú Thuận, Rạch Chèo, Tân Hải, Tân Hưng Tây, Việt Thắng thuộc huyện Phú Tân;
- Thị trấn Đầm Dơi và các xã Ngọc Chánh, Nguyễn Huân, Quách Phẩm, Quách Phẩm Bắc, Tạ An Khương, Tạ An Khương Đông, Tạ An Khương Nam, Tân Dân, Tân Đức, Tân Duyệt, Tân Thuận, Tân Tiến, Tân Trung, Thanh Tùng, Trần Phán thuộc huyện Đầm Dơi;
- Thị trấn Cái Nước và các xã Đông Hưng, Đông Thới, Hòa Mỹ, Hưng Mỹ, Lương Thế Trân, Phú Hưng, Tân Hưng Đông, Tân Hưng, Thạnh Phú, Trần Thới thuộc huyện Cái Nước;
- Thị trấn Sông Đốc và các xã Lợi An, Phong Điền, Phong Lạc thuộc huyện Trần Văn Thời;
- Các xã Hồ Thị Kỷ, Tân Lộc, Tân Lộc Đông, Tân Lộc Bắc thuộc huyện
Thới Bình;
- Phường Tân Thành và các xã An Xuyên, Định Bình, Hòa Tân, Hòa Thành, Tắc Vân, Tân Thành thuộc thành phố Cà Mau.
Truyền thông nói về sản phẩm cua Cà Mau:
Cua Cà Mau sản vật có giá trị dinh dưỡng cao - lựa chọn của các bà nội trợ Việt: https://moit.gov.vn/tu-hao-hang-viet-nam/cua-ca-mau-san-vat-co-gia-tri-dinh-duong-cao-lua-chon-cua-cac-ba-noi-tro-viet.html
Cua Cà Mau ngoại truyện - Kỳ 1: Loài cua 'ngon nhất Việt Nam': https://tuoitre.vn/cua-ca-mau-ngoai-truyen-ky-1-loai-cua-ngon-nhat-viet-nam-20220108081533064.htm
Đặc sản Cua Cà Mau và danh sách món ngon bạn phải thử: https://mia.vn/cam-nang-du-lich/dac-san-cua-ca-mau-va-danh-sach-mon-ngon-ban-phai-thu-10141
