Ngày 30/05/2007 Cục Sở hữu trí tuệ ban hành Quyết định số 1578/QĐ-SHTT, cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00010 cho sản phẩm nước mắm "Phan Thiết". Uỷ ban Nhân dân tỉnh Bình Thuận là đơn vị quản lý chỉ dẫn địa lý này.
Một trong những yếu tố góp phần làm nên danh tiếng của nền ẩm thực Phan Thiết chính là hương vị đặc trưng của nước mắm nơi đây. Nước mắm Phan Thiết không chỉ đơn thuần là một loại gia vị mà còn là niềm tự hào của người dân địa phương, gắn liền với lịch sử phát triển của vùng đất này. Theo nhiều tài liệu ghi chép, nước mắm Phan Thiết đã có từ rất lâu, từ thời nơi đây còn được gọi là Tổng Đức Thắng. Ngay từ những ngày đầu, nghề làm nước mắm đã phát triển mạnh mẽ, với số lượng sản xuất lớn, không chỉ phục vụ nhu cầu trong vùng mà còn được mang ra Đàng Ngoài buôn bán. Đến đầu thế kỷ 20, thương hiệu nước mắm Liên Thành ra đời, đánh dấu một cột mốc quan trọng khi sản phẩm này nhanh chóng gây được tiếng vang lớn. Kể từ đó, nước mắm Phan Thiết luôn nằm trong danh sách những thương hiệu nước mắm danh tiếng nhất Việt Nam, không chỉ nổi tiếng trong nước mà còn vươn xa đến các quốc gia châu Á lân cận.
Nước mắm Phan Thiết truyền thống được làm chủ yếu từ hai nguyên liệu chính là cá cơm và muối hạt. Trong số các loại cá cơm dùng để sản xuất nước mắm, cá cơm than và cá cơm sọc tiêu được đánh giá là cho chất lượng tốt nhất. Những người làm nghề lâu năm cho biết, để tạo ra những giọt nước mắm ngon, không chỉ cần chọn loại cá phù hợp mà còn phải chú trọng đến thời điểm đánh bắt. Cá cơm vào tháng 8 thường béo mập, nhiều đạm, chính vì vậy, nước mắm sản xuất từ loại cá này có hương thơm nồng đượm và đạt độ đạm cao nhất. Ngoài ra, quy trình ủ chượp cũng đóng vai trò quan trọng, đòi hỏi sự tỉ mỉ, công phu trong từng công đoạn để đảm bảo chất lượng nước mắm thành phẩm luôn giữ được hương vị thơm ngon, đậm đà đặc trưng.
Với sự cầu kỳ trong chế biến cùng những bí quyết lưu truyền qua nhiều thế hệ, nước mắm Phan Thiết không chỉ là một sản phẩm đặc trưng của vùng đất này mà còn là một phần không thể thiếu trong ẩm thực Việt Nam. Hương vị đậm đà, thơm ngon của nước mắm Phan Thiết đã chinh phục biết bao thực khách, trở thành một món đặc sản mà bất cứ ai cũng nên thử một lần khi có dịp đặt chân đến mảnh đất đầy nắng và gió này.
Tính chất, chất lượng đặc thù của sản phẩm:
Nước mắm Phan Thiết từ lâu đã trở thành một biểu tượng ẩm thực đặc trưng của vùng duyên hải Bình Thuận, nổi tiếng với hương vị đậm đà và màu sắc hấp dẫn. Sản phẩm này không chỉ là một loại gia vị thiết yếu trong bữa ăn hằng ngày mà còn là kết tinh của phương pháp chế biến truyền thống kết hợp cùng điều kiện tự nhiên đặc biệt của vùng biển Phan Thiết. Nhờ vào nguồn nguyên liệu dồi dào từ cá cơm tươi đánh bắt trực tiếp trên vùng biển địa phương và quy trình ủ chượp lâu đời, nước mắm Phan Thiết mang trong mình một chất lượng đặc thù khó có thể tìm thấy ở bất kỳ nơi nào khác.
Một trong những điểm nổi bật của nước mắm Phan Thiết chính là màu sắc đặc trưng của nó. Nước mắm thành phẩm thường có màu nâu cánh gián hoặc vàng rơm óng ánh, phản chiếu sự tinh túy của quá trình lên men tự nhiên. Để có được màu sắc đẹp mắt này, các nhà sản xuất phải tuân thủ nghiêm ngặt quy trình ủ chượp truyền thống trong các thùng gỗ lớn, giúp enzym từ cá và muối hoạt động một cách hoàn hảo để tạo ra thành phẩm đạt chất lượng cao. Ngoài ra, nước mắm Phan Thiết không chứa hóa chất tạo màu hay chất bảo quản nhân tạo, mà hoàn toàn được hình thành nhờ vào sự kết hợp hài hòa giữa cá cơm tươi ngon và muối biển sạch, tạo nên màu sắc tự nhiên và ổn định theo thời gian.
Không chỉ có màu sắc đẹp, nước mắm Phan Thiết còn nổi bật với hương vị đậm đà, hậu vị ngọt thanh và mùi thơm đặc trưng. Hương thơm này là kết quả của quá trình thủy phân tự nhiên kéo dài từ 6 đến 12 tháng, giúp các thành phần trong cá cơm hòa quyện hoàn toàn vào nước mắm. Độ đạm của nước mắm Phan Thiết cũng là một yếu tố quan trọng làm nên danh tiếng của sản phẩm. Với hàm lượng đạm tự nhiên cao, đặc biệt là nước mắm cốt có thể đạt trên 30°N, sản phẩm này mang đến vị ngọt sâu lắng mà không cần bất kỳ phụ gia nào. Chính điều này đã giúp nước mắm Phan Thiết trở thành một trong những sản phẩm nước mắm truyền thống được ưa chuộng nhất trên thị trường trong nước và quốc tế.
Ngoài chất lượng vượt trội, nước mắm Phan Thiết còn mang đậm giá trị văn hóa và truyền thống của người dân địa phương. Nghề làm nước mắm tại đây không chỉ là một ngành kinh tế quan trọng mà còn là niềm tự hào của nhiều thế hệ người dân Phan Thiết. Các nhà thùng sản xuất nước mắm vẫn luôn duy trì những bí quyết ủ chượp lâu đời, sử dụng phương pháp ướp cá với muối theo tỉ lệ hợp lý và bảo quản trong các thùng gỗ bền chắc. Sự kết hợp giữa điều kiện tự nhiên thuận lợi, nguồn nguyên liệu chất lượng và bí quyết sản xuất truyền thống đã giúp nước mắm Phan Thiết khẳng định vị thế của mình trên thị trường, trở thành niềm tự hào không chỉ của vùng biển Bình Thuận mà còn của cả nền ẩm thực Việt Nam.
Truyền thông nói về sản phẩm nước mắm Phan Thiết:
Điểm danh top 8 thương hiệu nước mắm Phan Thiết nổi tiếng nhất: https://mia.vn/cam-nang-du-lich/diem-danh-top-8-thuong-hieu-nuoc-mam-phan-thiet-noi-tieng-nhat-7237
Nâng tầm nước mắm Phan Thiết: https://baobinhthuan.com.vn/nang-tam-nuoc-mam-phan-thiet-114094.html
Làng nghề nước mắm Phan Thiết: Hơn 200 năm hình thành và phát triển: https://moit.gov.vn/tu-hao-hang-viet-nam/lang-nghe-nuoc-mam-phan-thiet-hon-200-nam-hinh-thanh-va-phat.html
