Ngày 26/01/2018, Cục Sở hữu trí tuệ ra Quyết định số 298/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00063 cho sản phẩm dừa uống nước Xiêm Xanh “Bến Tre” nổi tiếng. Ủy ban nhân dân tỉnh Bến Tre là Tổ chức quản lý chỉ dẫn địa lý này.
Bến Tre là tỉnh có diện tích trồng dừa chiếm hơn 1/3 tổng diện tích dừa cả nước, với các vùng nguyên liệu lớn được hình thành. Trong đó, hơn 20% diện tích được dành cho các giống dừa thuộc nhóm dừa uống nước. Trước đây, dừa uống nước Xiêm Xanh chỉ được xem là cây trồng phụ, thường được trồng xen kẽ trong vườn dừa ta và vườn cây ăn trái để lấy nước giải khát hoặc chế biến món ăn. Tuy nhiên, nhờ hàm lượng dinh dưỡng cao và lợi ích tốt cho sức khỏe, dừa uống nước Xiêm Xanh Bến Tre ngày càng khẳng định được danh tiếng và được tiêu thụ rộng rãi. Điều này đã giúp loại cây này trở thành một trong những cây trồng có giá trị kinh tế cao tại địa phương. Nhận thấy tiềm năng đó, Ủy ban nhân dân tỉnh Bến Tre đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách và triển khai các dự án nhằm phát triển ngành dừa trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, tạo lợi thế cạnh tranh cho dừa uống nước Xiêm Xanh trên thị trường trong nước và quốc tế.
Đặc điểm cảm quan và chất lượng:
Dừa uống nước Xiêm Xanh Bến Tre sở hữu những đặc điểm hình thái đặc trưng, dễ nhận biết. Quả dừa có kích thước nhỏ, vỏ ngoài màu xanh, nước ngọt đậm hơn so với dừa Xiêm Xanh trồng ở các vùng khác. Hình dáng quả tròn, phần dưới có một núm nhỏ với ba cạnh nhô ra. Trọng lượng trung bình đạt khoảng 1,36 ± 0,25kg, đường kính trung bình khoảng 14,43 ± 0,97cm, chiều cao trung bình khoảng 16,7 ± 1,4cm, thể tích nước trung bình khoảng 258 ± 28ml/quả.
Nước dừa Xiêm Xanh Bến Tre không chỉ là thức uống giải khát mà còn có giá trị dinh dưỡng cao, khác biệt so với nước dừa ở các địa phương khác nhờ hàm lượng đường, khoáng chất và vitamin C vượt trội. Cụ thể, hàm lượng vitamin C đạt 3,18 ± 0,08mg/lít, tổng lượng đường khoảng 5,79 ± 0,16g/100ml, đường khử chiếm 4,63 ± 0,18g/100ml, carbohydrate đạt 6,53 ± 0,15g/100ml. Ngoài ra, hàm lượng khoáng chất trong nước dừa cũng rất phong phú: kali đạt 1.832,78 ± 52,94mg/lít, sắt 0,36 ± 0,02mg/lít, kẽm 0,66 ± 0,05mg/lít. Độ Brix trung bình khoảng 7,36 ± 0,16°Bx và năng lượng cung cấp khoảng 26,96 ± 0,60Kcal, tạo nên hương vị thơm ngon và giá trị dinh dưỡng đặc biệt của dừa Xiêm Xanh Bến Tre.
Điều kiện canh tác:
Vùng trồng dừa uống nước Xiêm Xanh Bến Tre có điều kiện địa hình, đất đai và khí hậu đặc biệt thuận lợi cho sự sinh trưởng và phát triển của cây dừa, góp phần tạo nên danh tiếng và chất lượng đặc thù của sản phẩm. Khu vực này có địa hình bằng phẳng, với độ cao trung bình từ 1 đến 2 mét so với mực nước biển, thấp dần từ Tây Bắc xuống Đông Nam. Đất đai nơi đây hình thành qua quá trình bồi lắng trầm tích biển, với những giồng cát hình cánh cung nằm trên vùng ven biển cổ. Bến Tre được xem như một cù lao lớn tại cửa sông Cửu Long, được tạo nên từ sự bồi tụ phù sa hàng ngàn năm. Các nhánh sông chia cắt giữa các cù lao dần bị lấp đầy bởi phù sa, kết nối lại với nhau, tạo thành vùng đất Bến Tre như ngày nay. Nhờ tính thích nghi cao với thổ nhưỡng phù sa, cây dừa từ lâu đã trở thành cây trồng chủ lực, đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội và môi trường của tỉnh Bến Tre.
Vùng trồng dừa uống nước Xiêm Xanh Bến Tre phân bố trên ba dãy cù lao chính: cù lao An Hóa, cù lao Bảo và cù lao Minh. Đây là những cù lao cuối cùng nhận lượng phù sa giàu dinh dưỡng từ sông Cửu Long trước khi đổ ra biển, giúp cây dừa phát triển xanh tốt và đạt năng suất cao hơn so với các khu vực khác. Thổ nhưỡng nơi đây chủ yếu là đất sét pha thịt, với tỷ lệ cát khoảng 12%. Đất có tính hơi chua, với độ pH trung bình 5,34 ± 0,07, hàm lượng lân dễ tiêu đạt 1,81 ± 0,72mg/100g, kali trung bình 0,38 ± 0,18meq/100g và kẽm trung bình 7,83 ± 1,38ppm.
Về khí hậu, khu vực này nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa ẩm, với lượng mưa trung bình năm từ 1.200 - 1.600mm, nhiệt độ trung bình dao động từ 25 - 29°C, độ ẩm trung bình năm đạt 81 - 82%. Biên độ nhiệt ngày đêm trong khoảng 4 - 8°C, tạo môi trường lý tưởng cho cây dừa Xiêm Xanh phát triển, góp phần nâng cao chất lượng và sản lượng dừa tại Bến Tre.
Quy trình kỹ thuật sản xuất:
Bên cạnh điều kiện tự nhiên thuận lợi cho sự phát triển của dừa uống nước Xiêm Xanh, tập quán canh tác truyền thống của người dân Bến Tre cũng góp phần tạo nên những đặc trưng riêng biệt cho sản phẩm mà khó nơi nào có được. Trong quá trình canh tác, người dân luôn duy trì độ màu mỡ của đất bằng cách vét mương, bồi bùn hàng năm, giúp đất được "thở" và tái tạo dinh dưỡng.
Sự kết hợp giữa kinh nghiệm chăm sóc lâu đời và quy trình kỹ thuật khoa học đã giúp cây dừa luôn xanh tốt, đạt năng suất và chất lượng cao. Đặc biệt, phương pháp đào mương, lên liếp trồng dừa là một trong những cách thức quan trọng giúp cây dừa Xiêm Xanh thích nghi với môi trường. Nhờ hệ thống mương vườn kết hợp với chế độ bán nhật triều của sông rạch, người dân có thể tận dụng phù sa lắng đọng trong mương để bồi dưỡng cho cây, cung cấp nguồn dinh dưỡng tự nhiên dồi dào.
Hơn nữa, hệ thống mương vườn còn giúp dự trữ nước ngọt trong mùa mưa, đồng thời hỗ trợ tưới tiêu vào mùa khô hạn, đảm bảo cây dừa phát triển ổn định quanh năm, góp phần duy trì chất lượng và năng suất vượt trội của dừa Xiêm Xanh Bến Tre.
Phạm vi địa lý:
Huyện Châu Thành, huyện Chợ Lách, huyện Giồng Trôm, huyện Mỏ Cày Nam, huyện Mỏ Cày Bắc, huyện Thạnh Phú, huyện Ba Tri, huyện Bình Đại và thành phố Bến Tre, tỉnh Bến Tre.
Truyền thông nói về sản phẩm dừa uống nước xiêm xanh Bên Tre:
Dừa xiêm xanh - đặc sản nổi tiếng của tỉnh Bến Tre: https://moit.gov.vn/tin-tuc/xuc-tien-thuong-mai/dua-xiem-xanh-dac-san-noi-tieng-cua-tinh-ben-tre.html
Dừa xiêm xanh Bến Tre có hiệu quả kinh tế cao: https://thuongmaibiengioimiennui.gov.vn/san-pham-vung-mien/mien-nam/2018/10/dua-xiem-xanh-ben-tre-co-hieu-qua-kinh-te-cao
Dừa xiêm Bến Tre và những lợi ích đối với sức khỏe con người: https://baothanhcoconut.com/tin-tuc/dua-xiem-ben-tre.html
