Ngày 22 tháng 6 năm 2024, Cục Sở hữu trí tuệ ban hành Quyết định số 560/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00140 ''Lạng Sơn'' cho sản phẩm quả na. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Lạng Sơn là tổ chức quản lý chỉ dẫn địa lý này.
Vùng đất Lạng Sơn, với điều kiện địa hình đặc biệt và khí hậu thuận lợi, là quê hương của nhiều sản vật nổi tiếng, trong đó không thể không nhắc đến quả na – một đặc sản trứ danh của nơi đây. Na Lạng Sơn được biết đến rộng rãi trên thị trường trong và ngoài nước, không chỉ nhờ vào hình thức đẹp mắt với vỏ mỏng, mắt nở đều mà còn bởi chất lượng đặc biệt của quả.
Nhờ điều kiện thổ nhưỡng đặc trưng với những dãy núi đá vôi và khí hậu ôn hòa, na Lạng Sơn có vị ngọt đậm, thơm tự nhiên, thịt quả dày, ít hạt và kết cấu mềm mịn. Đặc biệt, giống na được trồng tại vùng này có độ đường cao hơn so với các khu vực khác, mang lại hương vị thơm ngon, hấp dẫn. Na không chỉ được tiêu thụ tươi mà còn có thể chế biến thành nhiều sản phẩm khác như sinh tố, kem, mứt hoặc sấy khô để bảo quản lâu dài.
Bên cạnh giá trị dinh dưỡng cao, quả na còn có nhiều lợi ích đối với sức khỏe nhờ chứa nhiều vitamin C, chất xơ và khoáng chất giúp tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ tiêu hóa và làm đẹp da. Với những ưu điểm vượt trội này, na Lạng Sơn đã trở thành niềm tự hào của người dân địa phương, góp phần nâng cao giá trị kinh tế và quảng bá thương hiệu nông sản của vùng đất biên cương này.
Đặc điểm cảm quan và chất lượng:
Quả na Lạng Sơn không chỉ nổi tiếng bởi hương vị thơm ngon mà còn có kích thước và chất lượng vượt trội, đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn về đặc tính hình thái và thành phần dinh dưỡng. Theo các nghiên cứu và đánh giá chất lượng, quả na Lạng Sơn có đường kính trung bình từ 74,3 mm trở lên, chiều cao quả đạt từ 75,02 mm trở lên, đảm bảo hình dáng tròn đều, bắt mắt. Trọng lượng của mỗi quả thường đạt từ 268,15 g trở lên, giúp người tiêu dùng có cảm giác chắc tay khi cầm, đồng thời khẳng định được sự phát triển tốt của cây na trong điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu đặc thù của Lạng Sơn.
Không chỉ có kích thước ấn tượng, na Lạng Sơn còn sở hữu tỷ lệ phần ăn được cao, từ 42,33% trở lên. Điều này đồng nghĩa với việc phần thịt quả dày, ít hạt, mang lại trải nghiệm thưởng thức tốt hơn cho người tiêu dùng. Khi chín, thịt quả mềm, dẻo, vị ngọt thanh và hương thơm tự nhiên, đặc biệt không bị sượng hay quá nhiều xơ. Một trong những chỉ số quan trọng thể hiện độ ngọt của na Lạng Sơn chính là độ Brix, đạt từ 11,2 độ trở lên. Đây là mức độ đường tự nhiên lý tưởng, giúp quả có vị ngọt đậm đà mà không gắt, phù hợp với khẩu vị của đa số người tiêu dùng.
Nhờ những đặc điểm nổi trội về kích thước, trọng lượng, hàm lượng đường và tỷ lệ phần ăn được, na Lạng Sơn đã khẳng định được vị thế của mình trên thị trường, trở thành một trong những đặc sản nông sản tiêu biểu của vùng đất xứ Lạng. Với chất lượng cao và giá trị dinh dưỡng dồi dào, na Lạng Sơn không chỉ được ưa chuộng trong nước mà còn có tiềm năng mở rộng ra các thị trường xuất khẩu, góp phần nâng cao giá trị thương hiệu nông sản Việt.
Điều kiện canh tác:
Những tính chất và chất lượng đặc thù của quả na Lạng Sơn không chỉ xuất phát từ kỹ thuật canh tác truyền thống mà còn do sự thích nghi hoàn hảo với điều kiện tự nhiên độc đáo của khu vực địa lý. Đây là vùng có địa hình chủ yếu là các thung lũng và sườn núi đá vôi, nơi cây na được trồng trên các triền núi cao, đất có độ dốc vừa phải giúp thoát nước tốt, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của bộ rễ.
Thổ nhưỡng của khu vực này thuộc nhóm đất đỏ vàng và mùn vàng đỏ trên núi đá vôi, có cấu trúc tơi xốp, giàu khoáng chất, phù hợp cho sự sinh trưởng và phát triển của cây na. Thành phần dinh dưỡng trong đất cũng là một yếu tố quan trọng góp phần tạo nên hương vị và chất lượng đặc trưng của na Lạng Sơn. Theo phân tích, đất trồng na tại khu vực địa lý có hàm lượng đạm tổng số trung bình đạt 47,87 mg/kg, cung cấp nguồn dinh dưỡng cần thiết cho cây phát triển mạnh mẽ. Hàm lượng lân tổng số trung bình lên tới 135,55 mg/kg, trong khi lân dễ tiêu đạt 130,32 mg/kg, giúp cây na hấp thụ nhanh chóng và phát triển bộ rễ khỏe mạnh. Kali tổng số trung bình là 0,03 mg/kg, còn kali dễ tiêu đạt mức 0,02 mg/kg, đóng vai trò quan trọng trong quá trình ra hoa, kết trái và nâng cao chất lượng quả.
Bên cạnh đó, khả năng trao đổi cation trung bình của đất tại đây là 2,56 cmol+/kg, kết hợp với hàm lượng Mg²⁺ trung bình đạt 1,21 mg/kg và Na⁺ trung bình ở mức 0,94 mg/kg, giúp cân bằng độ pH của đất, duy trì độ tơi xốp và khả năng giữ nước, tạo điều kiện thuận lợi để cây na sinh trưởng bền vững.
Nhờ vào những đặc điểm địa hình, thổ nhưỡng và thành phần dinh dưỡng đặc thù này, cây na Lạng Sơn có điều kiện phát triển tốt, cho ra những quả na đạt chất lượng cao với hương vị thơm ngon, vị ngọt đậm đà, thịt dày và ít hạt. Điều này đã giúp na Lạng Sơn khẳng định vị thế của mình trên thị trường, trở thành một trong những đặc sản nông sản nổi tiếng của vùng đất xứ Lạng.
Quy trình kỹ thuật sản xuất:
Na Lạng Sơn, có tên khoa học là Annona squamosa Linn., là giống cây trồng có nguồn gốc được kiểm soát chặt chẽ thông qua hồ sơ lý lịch giống. Quá trình nhân giống được thực hiện ngay tại khu vực địa lý bằng phương pháp gieo hạt, đảm bảo duy trì chất lượng và đặc tính của giống na đặc sản này.
Người dân tại khu vực địa lý lựa chọn những vùng đất thuộc núi đá vôi với khả năng thoát nước tốt để canh tác, tạo điều kiện thuận lợi cho cây na sinh trưởng và phát triển. Cây na sau khi trồng sẽ bắt đầu cho thu hoạch lần đầu tiên sau khoảng 3 năm. Những năm tiếp theo, người dân tiến hành thu hoạch theo hai vụ chính trong năm. Vụ na chính kéo dài từ tháng 7 đến hết tháng 8 dương lịch, trong khi vụ gối diễn ra từ cuối tháng 10 đến hết tháng 12 dương lịch, giúp kéo dài thời gian cung ứng sản phẩm ra thị trường.
Phạm vi địa lý:
Thị trấn Chi Lăng, thị trấn Đồng Mỏ, xã Bắc Thủy, xã Bằng Hữu, xã Bằng Mạc, xã Chi Lăng, xã Gia Lộc, xã Hòa Bình, xã Mai Sao, xã Nhân Lý, xã Thượng Cường, xã Vân An, xã Vạn Linh, xã Vân Thủy, xã Y Tịch thuộc huyện Chi Lăng; thị trấn Hữu Lũng, xã Cai Kinh, xã Đồng Tân, xã Đồng Tiến, xã Hồ Sơn, xã Hòa Bình, xã Hòa Lạc, xã Hòa Sơn, xã Hữu Liên, xã Minh Sơn, xã Minh Tiến, xã Nhật Tiến, xã Quyết Thắng, xã Sơn Hà, xã Tân Thành, xã Thanh Sơn, xã Vân Nham, xã Yên Bình, xã Yên Sơn, xã Yên Thịnh, xã Yên Vượng thuộc huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn.
Truyền thông nói về sản phẩm Na Lạng Sơn:
Quảng bá na Chi Lăng, nông đặc sản tỉnh Lạng Sơn tại Hà Nội: https://moit.gov.vn/tin-tuc/xuc-tien-thuong-mai/quang-ba-na-chi-lang-nong-dac-san-tinh-lang-son-tai-ha-noi.html
Na Chi Lăng - Đặc sản xứ Lạng: https://tapchicongthuong.vn/magazine/na-chi-lang-ngot-thom-dac-san-vung-dat-xu-lang-100744.htm
