Ngày 17/04/2023, Cục Sở hữu trí tuệ ban hành Quyết định số 647/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00129 cho sản phẩm mật ong hoa ngũ gia bì Vân Thủy. Ủy ban nhân dân huyện Chi Lăng là tổ chức quản lý chỉ dẫn địa lý này.
Vân Thủy là một xã miền núi thuộc huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn, với diện tích đồi rừng rộng lớn, nơi có nhiều loại cây tự nhiên và cây rừng trồng, tạo tiềm năng phát triển nghề nuôi ong mật. Trong số đó, cây ngũ gia bì mọc tự nhiên trên diện tích khoảng 1.100 ha, ra hoa vào mùa đông, trở thành nguồn mật quan trọng để người dân khai thác và sản xuất mật ong. Đặc biệt, từ tháng 10 đến tháng 12—thời điểm hanh khô khi ở nhiều nơi khác ong đã bước vào kỳ ngủ đông—thì tại Vân Thủy, đây lại là giai đoạn cao điểm để thu hoạch mật ong ngũ gia bì. Toàn xã hiện có hơn 100 hộ nuôi ong với khoảng 800 đàn, cho sản lượng từ 1.000 đến 2.000 lít mật ong mỗi năm.
Tính chất, chất lượng đặc thù của sản phẩm:
Mật ong hoa ngũ gia bì Vân Thủy có hương vị đặc trưng với vị ngọt vừa phải, hậu vị hơi đắng nhẹ, tạo cảm giác khác biệt so với nhiều loại mật ong khác. Đặc biệt, mật ong này chứa hàm lượng dinh dưỡng đáng chú ý, trong đó hàm lượng Vitamin B5 dao động từ 0,11 đến 0,21 mg trên 100g, giúp hỗ trợ quá trình chuyển hóa năng lượng và tăng cường sức khỏe. Ngoài ra, mật ong hoa ngũ gia bì còn giàu Saponin triterpenenoid, với hàm lượng từ 4,73 đến 4,79 mg trên 100g, một hợp chất có tác dụng chống viêm, tăng cường miễn dịch và hỗ trợ sức khỏe tim mạch. Chính những đặc điểm này đã tạo nên giá trị đặc thù của mật ong hoa ngũ gia bì Vân Thủy, được quyết định bởi nguồn mật hoa tinh khiết từ cây ngũ gia bì mọc tự nhiên trên địa bàn. Nhờ điều kiện địa lý thuận lợi, với khí hậu và thổ nhưỡng đặc trưng, cây ngũ gia bì tại Vân Thủy sinh trưởng mạnh mẽ và ra hoa vào mùa đông, trở thành nguồn mật quý giá, giúp sản phẩm mật ong nơi đây có chất lượng ổn định, mùi vị riêng biệt và giá trị dinh dưỡng cao.
Đặc điểm địa lý:
Khu vực địa lý nơi cây ngũ gia bì chân chim sinh trưởng và phát triển có điều kiện khí hậu thuận lợi với nhiệt độ trung bình hàng năm trên 20°C, khí hậu mát mẻ, lượng mưa trung bình khoảng 1.400 mm/năm và độ ẩm lớn. Đặc biệt, khu vực này ít chịu ảnh hưởng của gió bão, giúp hệ sinh thái ổn định, tạo điều kiện thuận lợi cho cây ngũ gia bì phát triển tự nhiên. Loại đất chủ yếu trong vùng là đất feralit hình thành trên cát kết và bột kết, có màu vàng đỏ, chủ yếu phân bố ở địa hình đồi trung bình và đồi cao, thuộc tiểu vùng núi đá vôi cánh cung Bắc Sơn. Chính những đặc điểm về khí hậu và thổ nhưỡng này giúp cây ngũ gia bì sinh trưởng mạnh mẽ, phát triển đồng đều trên toàn khu vực với mật độ dao động từ 20 – 30 cây/ha, tạo nguồn mật phong phú cho nghề nuôi ong và sản xuất mật ong hoa ngũ gia bì tại địa phương.
Quy trình kỹ thuật sản xuất:
Chất lượng đặc biệt của mật ong hoa ngũ gia bì Vân Thủy không chỉ đến từ nguồn hoa phong phú mà còn nhờ kỹ thuật nuôi ong tinh tế của người dân địa phương. Tại Vân Thủy, người dân chủ yếu nuôi giống ong nội (Apis cerana) trong giai đoạn từ tháng 11 đến tháng 2 năm sau, khi cây ngũ gia bì nở hoa trắng khắp các cánh rừng. Trong thời gian này, các loại cây trồng và cây tự nhiên khác thường không ra hoa, tạo điều kiện thuận lợi cho ong tập trung lấy mật từ hoa ngũ gia bì. Để đảm bảo chất lượng mật ong, người dân không cho ong ăn bổ sung trong suốt quá trình thu hoạch, giữ nguyên đặc tính tự nhiên của mật. Khi các bánh tổ mật đã vít nắp khoảng 90%, họ tiến hành thu hoạch bằng cách sử dụng thùng quay mật và lọc mật, đảm bảo hàm lượng nước thấp và tránh ấu trùng chết gây lên men làm mật chua
Phạm vi địa lý:
Xã Vân Thủy, huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn.
Truyền thông nói về sản phẩm mật ong hoa ngũ gia bì Vân Thuỷ:
Xây dựng thương hiệu mật ong hoa ngũ gia bì tại tỉnh Lạng Sơn: https://sanphamvungmien.vn/san-pham-vung-mien/mien-bac/2018/12/xay-dung-thuong-hieu-mat-ong-hoa-ngu-gia-bi-tai-tinh-lang-son
Đã có chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm mật ong hoa ngũ gia bì: https://moit.gov.vn/tin-tuc/xuc-tien-thuong-mai/da-co-chi-dan-dia-ly-cho-san-pham-mat-ong-hoa-ngu-gia-bi.html
Xây dựng chỉ dẫn địa lý: Đưa danh tiếng mật ong ngũ gia bì Vân Thủy bay xa: https://baolangson.vn/xay-dung-chi-dan-dia-ly-dua-danh-tieng-mat-ong-ngu-gia-bi-van-thuy-bay-xa-5013715.html
