Ngày 09/11/2021, Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ ban hành Quyết định số 5160/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00113 cho sản phẩm ốc hương “Khánh Hòa”. Hội nghề cá tỉnh Khánh Hòa là Tổ chức quản lý chỉ dẫn địa lý này.
Khánh Hòa là một tỉnh ven biển thuộc vùng duyên hải Nam Trung Bộ, nổi tiếng với phong cảnh biển tuyệt đẹp và nguồn hải sản phong phú. Nhắc đến ẩm thực biển Khánh Hòa, không thể không kể đến các món ăn được chế biến từ ốc hương – một trong những loại hải sản cao cấp, được mệnh danh là “Đệ nhất ốc”. Ốc hương không chỉ có hương vị thơm ngon đặc trưng mà còn mang lại giá trị dinh dưỡng cao, giàu protein và khoáng chất thiết yếu.
Với vị ngọt tự nhiên, thịt dai giòn và hương thơm đặc biệt, ốc hương có thể được chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như ốc hương nướng mỡ hành, ốc hương hấp sả, ốc hương rang muối, hay ốc hương xào bơ tỏi. Mỗi cách chế biến đều mang đến một hương vị riêng biệt, khiến thực khách khó có thể cưỡng lại sức hấp dẫn của món ăn này. Nhờ điều kiện tự nhiên thuận lợi với vùng biển sạch, nguồn thức ăn dồi dào, ốc hương Khánh Hòa luôn có chất lượng vượt trội, thịt dày, săn chắc và vị ngọt đậm đà hơn so với các vùng biển khác.
Không chỉ là món ăn khoái khẩu của người dân địa phương, ốc hương Khánh Hòa còn là đặc sản được nhiều du khách yêu thích và tìm mua làm quà sau mỗi chuyến du lịch. Chính sự kết hợp giữa thiên nhiên ưu đãi, kỹ thuật nuôi trồng và chế biến tinh tế đã góp phần tạo nên danh tiếng cho ốc hương Khánh Hòa, đưa món ngon này trở thành một biểu tượng ẩm thực biển đặc trưng của vùng đất này.
Tính chất, chất lượng đặc thù của sản phẩm:
Ốc hương Khánh Hòa không chỉ nổi tiếng bởi hương vị thơm ngon mà còn có những đặc điểm nổi bật về chất lượng, giúp phân biệt với ốc hương nuôi ở các vùng biển khác. Với khối lượng ruột ốc dao động từ 4,8 - 5,5g/con, phần gan tụy phát triển lớn, khối lượng tuyến gan tụy đạt từ 1,55 - 1,87g/con, ốc hương Khánh Hòa có hàm lượng dinh dưỡng cao, mang đến giá trị ẩm thực đặc biệt.
Một trong những yếu tố quan trọng góp phần tạo nên chất lượng vượt trội của ốc hương Khánh Hòa chính là hàm lượng nước trong thịt ốc tương đối thấp, chỉ khoảng 66,3 - 67,1%. Nhờ vậy, khi chế biến, ốc ít bị hao hụt trọng lượng, giữ nguyên độ tươi ngon, săn chắc, khác biệt so với ốc hương nuôi tại các tỉnh khác. Khi thưởng thức, thịt ốc có độ dai vừa phải, vị ngọt tự nhiên, mùi thơm hấp dẫn và đặc biệt đậm đà hơn, làm say lòng thực khách ngay từ lần đầu tiên nếm thử.
Đặc điểm địa lý:
Tỉnh Khánh Hòa sở hữu đường bờ biển dài với hệ thống vũng vịnh, đảo, bán đảo, cửa sông và đầm phá phong phú, đặc biệt ít chịu ảnh hưởng của gió bão. Nhờ địa hình thuận lợi này, các hình thức nuôi ốc hương tại địa phương trở nên đa dạng, bao gồm cả mô hình nuôi lồng trên biển và nuôi trong ao, đầm bằng cách dẫn nước biển vào.
So với các tỉnh khác, Khánh Hòa có môi trường nước biển ổn định quanh năm, tạo điều kiện lý tưởng cho sự phát triển của ốc hương. Nhiệt độ nước biển trung bình dao động từ 28,9 - 30°C, độ mặn duy trì trong khoảng 32,4 - 33‰, hàm lượng ôxy hòa tan cao từ 5,0 - 5,3mg/l, trong khi các chỉ số NH4 và NO2 luôn nằm dưới ngưỡng cho phép. Nhờ môi trường nuôi sạch và ổn định, ốc hương tại Khánh Hòa ít bị bệnh, giúp người nuôi hạn chế rủi ro và tối ưu hiệu quả sản xuất.
Một lợi thế quan trọng khác là người dân địa phương có thể chủ động nguồn giống ngay tại địa phương, không phụ thuộc vào nguồn cung bên ngoài. Điều này không chỉ giúp kiểm soát chất lượng con giống mà còn tạo điều kiện thuận lợi để người nuôi lựa chọn những con giống khỏe mạnh, đảm bảo năng suất cao và chất lượng tốt trong quá trình nuôi trồng.
Quy trình kỹ thuật sản xuất:
Người dân Khánh Hòa có lợi thế đặc biệt trong việc nuôi ốc hương khi có thể thả giống hai vụ mỗi năm, gồm vụ chính từ tháng 3 đến tháng 4 và vụ phụ từ tháng 9 đến tháng 10. Trong khi đó, các tỉnh khác chủ yếu nhập giống ốc hương từ Khánh Hòa về nuôi và chỉ có thể thực hiện một vụ nuôi mỗi năm. Dù vụ phụ rơi vào mùa mưa, nhưng do khu vực nuôi không gần các cửa sông lớn, độ mặn và nhiệt độ nước vẫn duy trì ổn định, đảm bảo điều kiện sinh trưởng tốt cho ốc hương.
Không chỉ khác biệt về thời vụ, phương pháp cải tạo nền đáy ao nuôi tại Khánh Hòa cũng có nhiều ưu điểm hơn so với các địa phương khác. Thay vì sử dụng công cụ thô sơ tự chế để đào xới và đảo nền đáy, người nuôi tại đây áp dụng máy sục xới hiện đại. Nhờ đó, nền đáy được đảo đều hơn, sạch hơn, giúp môi trường sống của ốc hương ổn định, hạn chế nguy cơ mắc bệnh. Đồng thời, việc dùng máy xới giúp thức ăn trong ao nuôi phân tán đồng đều, nhờ vậy, kích thước ốc hương trong mỗi vụ nuôi đạt độ đồng nhất cao, ít xảy ra tình trạng con to con nhỏ không đồng đều. Điều này thể hiện rõ qua đặc điểm phiến vân trên vỏ ốc, khi nuôi trong môi trường sạch, các phiến vân cách đều nhau, còn ở những khu vực có nền đáy bẩn, phiến vân thường không đều, phản ánh sức khỏe và chất lượng con ốc.
Nguồn thức ăn cho ốc hương tại Khánh Hòa chủ yếu được khai thác từ chính vùng biển địa phương, bao gồm các loại cá như cá dìa, cá nục, cá sơn nhão và cá cơm. Người nuôi tính toán khẩu phần hợp lý để đảm bảo dinh dưỡng cho ốc, đồng thời tránh tình trạng dư thừa thức ăn, giúp duy trì môi trường nuôi sạch và ổn định. Nhờ những yếu tố này, ốc hương Khánh Hòa luôn đạt chất lượng cao, có hương vị thơm ngon đặc trưng mà các vùng nuôi khác khó có thể sánh kịp.
Phạm vi địa lý:
Xã Vạn Thọ, xã Vạn Phước, xã Vạn Khánh, xã Vạn Thắng, xã Vạn Hưng, xã Vạn Thạnh, thị trấn Vạn Giã thuộc huyện Vạn Ninh; Xã Ninh Phú, xã Ninh Phước, phường Ninh Thủy, phường Ninh Hải thuộc thị xã Ninh Hòa; Xã Cam Thịnh Đông, xã Cam Bình, phường Cam Nghĩa, phường Cam Phúc Bắc, phường Cam Phúc Nam, phường Cam Thuận, phường Cam Linh thuộc thành phố Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa.
Truyền thông nói về sản phẩm ốc hương Khánh Hoà:
Sử dụng thức ăn công nghiệp: Mở ra cơ hội mới cho người nuôi ốc hương: https://baokhanhhoa.vn/kinh-te/202310/su-dung-thuc-an-cong-nghiepmo-ra-co-hoi-moi-cho-nguoi-nuoioc-huong-4c50e22/
Nguồn gốc ốc hương tại Đảo Hải Sản, đảm bảo chất lượng và vệ sinh cho người tiêu dùng: https://daohaisan.vn/blogs/mon-ngon/nguon-goc-oc-huong-tai-dao-hai-san?srsltid=AfmBOopElzwE8dDtyzUCq2wnSGSOu8XeolRD3x9KiZwa9bva4U8k4Gv0
Khánh Hòa: Nuôi ốc hương với tu hài trên biển theo hướng bền vững: https://tepbac.com/tin-tuc/full/khanh-hoa-nuoi-oc-huong-voi-tu-hai-tren-bien-theo-huong-ben-vung-8480.html
