Ngày 26/01/2018, Cục Sở hữu trí tuệ ra Quyết định số 297/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00062 cho sản phẩm bưởi Da xanh “Bến Tre” nổi tiếng. Ủy ban nhân dân tỉnh Bến Tre là Tổ chức quản lý chỉ dẫn địa lý này.
Nhắc đến Bến Tre, hầu hết mọi người sẽ nghĩ ngay đến những rừng dừa bạt ngàn. Tuy nhiên, bên cạnh dừa, vùng đất này còn nổi bật với một loại trái cây đặc sản khác – bưởi da xanh Bến Tre. Đây là một trong năm loại trái cây đặc trưng của tỉnh và khu vực Tây Nam Bộ, thuộc nhóm trái cây chất lượng cao với tiềm năng phát triển mạnh mẽ trong ngành kinh tế vườn.
Bến Tre có diện tích trồng cây ăn trái rộng lớn, lên đến hơn 30.000 ha, với nhiều loại trái cây nổi tiếng như dừa, chôm chôm, măng cụt, chuối và sầu riêng Cái Mơn. Trong đó, bưởi da xanh được xem là sản phẩm chủ lực, có lợi thế cạnh tranh cao trên thị trường trong và ngoài nước.
Bưởi da xanh Bến Tre có nguồn gốc từ xã Tân Thanh, huyện Mỏ Cày Bắc, và được công nhận qua các hội thi trái cây ngon do Viện Cây Ăn Quả Miền Nam tổ chức. Hiện nay, toàn tỉnh có khoảng 5.904 ha trồng bưởi da xanh, chiếm 20% tổng diện tích cây ăn trái, với sản lượng hơn 47.000 tấn/năm. Đặc biệt, khoảng 55,5 ha đã được canh tác theo tiêu chuẩn VietGAP và GlobalGAP, đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm.
Các vùng trồng bưởi da xanh tập trung chủ yếu tại các huyện Châu Thành, Giồng Trôm, Chợ Lách, Mỏ Cày Bắc và TP. Bến Tre. Với năng suất lên đến 12 tấn/ha, bưởi da xanh Bến Tre không chỉ khẳng định vị thế trong nước mà còn vươn ra thị trường quốc tế, góp phần nâng cao giá trị kinh tế của ngành nông nghiệp địa phương.
Đặc điểm cảm quan và chất lượng:
Bưởi da xanh Bến Tre có hình dáng tròn đều, vỏ ngoài có màu xanh đến xanh hơi vàng. Trái có trọng lượng trung bình từ 1,3 - 1,4 kg, với đường kính khoảng 150 - 160 mm và chiều cao 155 - 165 mm. Vỏ bưởi dày từ 15 - 21 mm, bên trong chứa múi bưởi căng mọng với tỷ lệ thịt quả đạt 50 - 60%. Số múi ăn được dao động từ 11 - 15 múi, tép bưởi có màu hồng nhạt, vị ngọt thanh, ít hạt hoặc hoàn toàn không hạt.
Bưởi da xanh Bến Tre có hàm lượng vitamin C đạt 79,46 ± 0,96 mg/100ml, giúp tăng cường sức đề kháng và tốt cho sức khỏe. Độ ngọt của bưởi đạt 11,47 ± 0,16°Bx, kết hợp với độ chua nhẹ 0,46 ± 0,02%, tạo nên hương vị hài hòa, thanh mát, đặc trưng của loại bưởi cao cấp này.
Điều kiện canh tác:
Địa hình:
Khu vực trồng bưởi da xanh Bến Tre có địa hình bằng phẳng, với độ cao trung bình từ 1 - 2 mét so với mực nước biển, thấp dần từ Tây Bắc xuống Đông Nam, và chênh lệch độ cao tối đa khoảng 3,5 mét.
Thổ nhưỡng:
Vùng canh tác bưởi thuộc khu vực đất cù lao, đặc trưng bởi loại đất thịt pha sét, có hàm lượng cát và thịt cao, giúp đất có khả năng thoát nước tốt. Đất có tính chất chua, với giá trị pH từ 4,12 - 5,76, hàm lượng Canxi trao đổi từ 4,80 - 8,94 meq/100g và Magie trao đổi từ 3,42 - 9,63 meq/100g, tạo điều kiện thuận lợi cho cây phát triển.
Khí hậu:
Bưởi da xanh Bến Tre sinh trưởng trong điều kiện khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm, với lượng mưa trung bình hàng năm từ 1.200 - 1.600mm, nhiệt độ dao động từ 25 - 29°C và độ ẩm trung bình 81 - 82%. Biên độ nhiệt ngày đêm từ 4 - 8°C, giúp cây có quá trình sinh trưởng ổn định, tạo nên chất lượng trái vượt trội.
Thủy văn:
Nguồn nước tưới tiêu cho bưởi da xanh được cung cấp từ bốn con sông lớn Tiền Giang, Ba Lai, Hàm Luông và Cổ Chiên, cùng hệ thống kênh rạch phong phú. Nước tưới có tính kiềm nhẹ, giàu Kali, Canxi và Magie, giúp trung hòa độ chua trong đất và bổ sung dưỡng chất thiết yếu cho cây, tạo điều kiện thuận lợi để bưởi da xanh đạt năng suất cao và chất lượng tốt.
Quy trình kỹ thuật sản xuất:
Giống và phương pháp nhân giống
Bưởi da xanh được chọn lọc từ các cơ sở uy tín, đảm bảo cây giống khỏe mạnh, không mang mầm bệnh, đồng nhất về hình thái và đặc tính di truyền. Việc nhân giống được thực hiện bằng phương pháp chiết cành và ghép mắt, giúp cây duy trì phẩm chất tốt và sinh trưởng ổn định.
Kỹ thuật trồng
Chọn đất và thiết kế vườn: Đất trồng cần có tầng canh tác sâu tối thiểu 0,6m, mặt liếp rộng 4,5 - 5m, nếu trồng liếp đôi phải có rãnh phụ ở giữa. Mặt liếp cao hơn đỉnh triều 0,5m, đất tơi xốp, thoát nước tốt, hàm lượng hữu cơ trên 3%, pH từ 5,5 - 7, không nhiễm kim loại nặng, hóa chất độc hại, độ mặn không quá 3‰, và mực thủy cấp tối thiểu 0,8m.
Thời vụ trồng: Có thể trồng quanh năm, thời điểm thích hợp nhất là tháng 5 - 6 dương lịch.
Mật độ trồng: Khoảng cách giữa các cây 6 x 6m hoặc 7 x 7m.
Chuẩn bị mô trồng: Đắp mô bằng đất mặt hoặc đất bùn mương phơi khô, đường kính mô 80 - 100cm, cao 50cm. Trước khi trồng ít nhất 1 tuần, tiến hành bón lót 5kg phân hữu cơ vi sinh hoặc 10 - 20kg phân chuồng hoai, 0,2kg NPK 16-16-8 + TE và 1kg phân lân nung chảy.
Cách trồng:
- Đặt cây ngay giữa mô, giữ mặt bầu ngang mặt mô, xé bỏ bầu trước khi lấp đất.
- Cắm cọc cố định cây, tưới nước ngay sau trồng.
- Nếu trồng bằng cành chiết, đặt cành thẳng đứng.
- Nếu trồng bằng cây ghép, xoay mắt ghép về hướng Tây Nam.
Kỹ thuật chăm sóc
Giữ ẩm cho gốc: Tủ gốc bằng rơm rạ hoặc cỏ khô trong vùng tán cây để giữ độ ẩm.
Tưới, tiêu nước và bón phân: Thiết lập hệ thống đê bao, cống cấp và thoát nước chủ động. Áp dụng phương pháp tưới phun sương hoặc phun mưa. Bón phân theo từng giai đoạn sinh trưởng để đảm bảo dinh dưỡng cho cây.
Tạo tán và tỉa cành:
- Khi cây cao khoảng 60cm, tiến hành bấm ngọn, chọn 3 cành khỏe phát triển theo 3 hướng để làm cành cấp 1.
-Giữ cành cấp 1 với thân chính ở góc 60° bằng cọc tre. Khi cành cấp 1 dài 60 - 80cm, bấm đọt để phát triển cành cấp 2.
- Chọn 2 - 3 cành cấp 2, khoảng cách 20 - 25cm, góc với cành cấp 1 từ 35 - 40°.
- Cắt bỏ cành mọc quá dày, yếu, bị sâu bệnh, cành đan chéo hoặc không mang quả. Sau thu hoạch, loại bỏ cành đã cho trái, cành vượt hoặc cành bên trong tán không hiệu quả.
- Dụng cụ cắt tỉa cần được khử trùng bằng lửa hoặc cồn 70°.
Xử lý ra hoa:
- Điều chỉnh khô hạn để kích thích ra hoa tập trung.
- Nếu thu hoạch vào Tết Trung thu, tạo khô hạn vào tháng 12 - tháng 1 dương lịch.
- Nếu thu hoạch vào Tết Nguyên Đán, tạo khô hạn vào tháng 3 - tháng 4 dương lịch.
Tỉa quả: Khi quả đạt đường kính 2 - 4cm, loại bỏ quả đèo, dị dạng, quả ở đầu cành chính. Mỗi chùm chỉ giữ lại 1 - 2 quả tròn đều, không sâu bệnh.
Thu hoạch và bảo quản
Thời điểm thu hoạch:
- Cây bưởi bắt đầu cho thu hoạch khi được ít nhất 36 tháng tuổi.
- Quả chín khi túi tinh dầu nở to, vỏ căng, đáy quả hơi bằng, khi ấn vào thấy mềm và quả nặng.
- Thu hoạch vào lúc trời mát, tránh thu hoạch sau mưa hoặc khi có sương nhiều.
Cách thu hoạch:
Dùng kéo cắt cuống, lau sạch quả, đặt vào giỏ chứa và bảo quản nơi thoáng mát.
Bảo quản:
- Đựng quả trong túi dày 0,02 - 0,03mm, mỗi túi một quả.
- Nếu bảo quản lâu, có thể dùng màng PE mỏng quấn quanh quả để giữ độ tươi.
- Quy trình kỹ thuật này giúp cây bưởi da xanh Bến Tre sinh trưởng tốt, cho năng suất cao và đảm bảo chất lượng trái đạt chuẩn.
Phạm vi địa lý:
Huyện Châu Thành, huyện Giồng Trôm, huyện Mỏ Cày Bắc, huyện Chợ Lách, huyện Mỏ Cày Nam và huyện Bình Đại, thành phố Bến Tre, tỉnh Bến Tre
Truyền thông nói về sản phẩm Bưởi Da Xanh Bến Tre:
Bưởi da xanh Bến Tre, thức quả quý ở miệt vườn Nam Bộ: https://mia.vn/cam-nang-du-lich/buoi-da-xanh-ben-tre-thuc-qua-quy-o-miet-vuon-nam-bo-10532
Nông dân Bến Tre mở đường 'Bắc tiến' cho bưởi da xanh: https://vnexpress.net/thoi-su/nong-dan-ben-tre-mo-duong-bac-tien-cho-buoi-da-xanh-3530312.html
Hỗ trợ nông dân Bến Tre trồng bưởi da xanh an toàn sinh học: https://tapchinongthonmoi.vn/tro-giup-nong-dan-ben-tre-trong-buoi-da-xanh-an-toan-sinh-hoc-27925.html
