Ngày 18 tháng 01 năm 2024, Cục Sở hữu trí tuệ ban hành Quyết định số 09/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00133 cho quả chanh không hạt Bến Lức Long An. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Long An là tổ chức quản lý chỉ dẫn địa lý này
Cây chanh không hạt (Citrus latifolia Tanaka) được du nhập vào Việt Nam năm 1994 và nhanh chóng phát triển mạnh tại Bến Lức, Long An. Nhờ khả năng thích nghi rộng, loại cây này có thể sinh trưởng tốt ở nhiều vùng sinh thái khác nhau, từ đất đồi núi đến đất phù sa màu mỡ.
Hiện nay, Long An là vùng trồng chanh không hạt lớn nhất cả nước với diện tích tập trung trên 10.000 ha, trong đó riêng huyện Bến Lức chiếm hơn 60%. Điều này khẳng định vị thế quan trọng của địa phương trong ngành sản xuất và xuất khẩu chanh không hạt.
Không chỉ nổi bật về quy mô và giá trị kinh tế, chanh không hạt Bến Lức còn được ghi nhận qua nhiều giải thưởng danh giá. Tiêu biểu là danh hiệu “Sản phẩm nông nghiệp Quốc gia tiêu biểu” do Trung ương Hội Nông dân Việt Nam công nhận liên tục từ năm 2014 đến 2017.
Đặc điểm cảm quan và chất lượng:
Quả chanh không hạt Bến Lức, Long An sở hữu những đặc điểm cảm quan nổi bật, tạo nên chất lượng đặc trưng của sản phẩm. Quả có hình dáng chắc, tuyến múi dày, vỏ xanh đậm, sáng bóng, đồng đều và chứa nhiều túi tinh dầu, giúp tăng hương thơm đặc trưng.
Về kích thước, chanh không hạt Bến Lức có khối lượng dao động từ 55 – 77 gram, chiều dài từ 5 – 7,5 cm và đường kính từ 4 – 6,3 cm. Hàm lượng nước ép trong mỗi quả đạt tỷ lệ 42,6 – 49,9%, mang lại độ mọng nước cao. Đặc biệt, chanh không hạt chứa nhiều dưỡng chất có lợi cho sức khỏe, với hàm lượng Vitamin C từ 37,3 – 40,5 mg/100g, hàm lượng acid hữu cơ từ 6,6 – 7,8%, và tinh dầu chanh chiếm khoảng 0,21 – 0,24%. Những yếu tố này góp phần làm nên giá trị đặc biệt của chanh không hạt Bến Lức, giúp sản phẩm trở thành lựa chọn hàng đầu trên thị trường trong nước và quốc tế.
Điều kiện canh tác:
Khu vực địa lý trồng chanh không hạt Bến Lức, Long An có nền nhiệt trung bình từ 26,3 đến 29,7°C, tương đối ổn định quanh năm. Thời gian chiếu sáng dao động từ 7 đến 9,5 giờ/ngày, trong đó các tháng mùa khô có số giờ nắng cao, từ 222 đến 295 giờ/tháng. Đặc biệt, khu vực này có từ 10 đến 11 tháng trong năm đạt mức trên 200 giờ nắng/tháng. Cường độ ánh sáng cao và kéo dài trong suốt vòng đời thu hoạch kích thích quá trình tổng hợp chlorophyll và ức chế hoạt động của phytochrome, giúp vỏ quả chanh đậm màu hơn và làm chậm quá trình biến đổi màu sắc.
Hàm lượng vitamin C và acid hữu cơ cao của chanh không hạt Bến Lức có mối liên hệ chặt chẽ với cơ chế sinh tổng hợp nhằm điều hòa hoạt động sinh lý của quả khi gặp điều kiện nắng nóng kéo dài. Nhiệt độ cao, số giờ nắng nhiều và thời gian chiếu sáng dài khiến cây chanh không hạt trong khu vực này có xu hướng sản xuất nhiều vitamin cùng các hợp chất thứ cấp hơn, giúp cây thích nghi tốt với điều kiện môi trường bất lợi, tăng khả năng chống oxy hóa và điều hòa các quá trình sinh lý của cây.
Về thổ nhưỡng, khu vực địa lý trồng chanh không hạt Bến Lức có loại đất thịt nhẹ, là sự kết hợp của ba loại đất: đất cát, đất phù sa và đất sét. Đất có khả năng giữ nước tốt nhưng vẫn đảm bảo độ thoáng khí, giàu chất dinh dưỡng với hàm lượng NH4+ trung bình đạt 5,12 mg/100g, đồng thời có hàm lượng mùn cao và độ acid nhẹ trong khoảng 5,5 - 6,5. Những đặc điểm này giúp ức chế quá trình chuyển đổi từ lục lạp thành chromoplast trong vỏ quả, làm chậm quá trình biến đổi màu sắc. Nhờ đó, chanh không hạt Bến Lức Long An có vỏ xanh đậm hơn so với chanh không hạt trồng tại Bình Dương và Hậu Giang.
Quy trình kỹ thuật sản xuất:
Các kỹ thuật canh tác độc đáo của người dân tại khu vực địa lý là yếu tố quan trọng góp phần tạo nên các đặc tính và chất lượng đặc thù của chanh không hạt Bến Lức, Long An. Người dân nhân giống cây chanh bằng phương pháp ghép, trong đó cành ghép được chọn lọc kỹ lưỡng từ cây mẹ đã qua kiểm soát hồ sơ lý lịch giống. Trước khi ghép, các cành này được lấy mẫu đánh giá để đảm bảo đạt chất lượng tốt nhất, giúp cây phát triển khỏe mạnh và cho quả đạt tiêu chuẩn.
Ngoài quy trình trồng trọt thông thường, nông dân tại khu vực này còn áp dụng kỹ thuật tỉa cành nhằm tối ưu hóa sự phát triển của cây và chất lượng quả. Vào đầu mùa mưa (từ tháng 3 đến tháng 4 âm lịch), họ tiến hành tỉa bỏ các cành đan chéo, cành giao tán và cành vượt trên ngọn ở 2/3 chiều cao tán cây hướng Tây. Kỹ thuật này giúp tăng độ thông thoáng của tán cây, tối ưu hóa khả năng tiếp nhận ánh sáng của quả chanh không hạt tại mọi vị trí trên cây. Nhờ đó, màu sắc vỏ quả trở nên xanh đậm hơn, đồng thời hàm lượng vitamin C và acid hữu cơ trong quả cũng được tích lũy cao hơn so với chanh không hạt trồng tại Bình Dương và Hậu Giang.
Để đảm bảo cây phát triển bền vững, người dân tiến hành bón phân hữu cơ hai lần mỗi năm, vào đầu và cuối mùa mưa. Lượng phân bón dao động từ 5 – 10 kg/gốc/năm, chia thành hai đợt bón từ 2 – 5 kg/gốc/lần. Các loại phân hữu cơ được sử dụng chủ yếu là phân chuồng (phân bò, phân gà…) đã được ủ hoai. Việc sử dụng phân hữu cơ không chỉ cung cấp nguồn dinh dưỡng dồi dào như nitơ, phốt pho, kali mà còn làm tăng hàm lượng NH4+ trong đất, tác động trực tiếp đến màu xanh đậm của vỏ quả. Đồng thời, phân hữu cơ cải thiện tính chất vật lý của đất, giúp đất tơi xốp hơn và tăng cường hoạt động của vi sinh vật, đặc biệt là nấm Micorhiza. Loại nấm này bám vào rễ cây, hỗ trợ cây hấp thụ nước, muối khoáng và các chất hữu cơ hiệu quả hơn, giúp cây phát triển mạnh mẽ và tạo ra quả có chất lượng vượt trội.
Chanh không hạt Bến Lức Long An được thu hoạch từ ngày thứ 120 đến ngày thứ 130 kể từ khi ra hoa. Kỹ thuật thu hoạch sớm này có tác động quan trọng đến độ chắc của quả và độ dày của tuyến múi. Do thời gian thu hoạch sớm hơn so với các vùng trồng đối chứng, quả chanh ở đây có khối lượng nhỏ (chỉ từ 55 – 77 gram/quả) với tuyến múi nhỏ nhưng dày, không căng mọng. Khi thu hoạch, quả vẫn còn xanh, pectin bên trong tồn tại dưới dạng protopectin không hòa tan, giúp ổn định hình dạng và tăng độ chắc của quả.
Tỷ lệ dịch quả trong chanh không hạt Bến Lức Long An phụ thuộc vào đặc điểm tuyến múi. Do tuyến múi dày và độ mọng nước thấp, tỷ lệ dịch quả cũng thấp hơn so với chanh không hạt ở các vùng đối chứng. Ngoài ra, hàm lượng tinh dầu trong vỏ quả có liên quan mật thiết đến cấu trúc bề mặt vỏ và tỷ lệ dịch quả. Bề mặt vỏ chanh không hạt Bến Lức có nhiều túi tinh dầu do tác động của ánh sáng, khiến bề mặt quả trở nên gồ ghề. Đồng thời, do tuyến múi chưa đạt độ mọng nước cao, lực tác động lên bề mặt quả không đủ mạnh để làm thoát lượng tinh dầu ra ngoài, dẫn đến việc tinh dầu được giữ lại nhiều hơn trong các túi tinh dầu trên vỏ quả. Chính điều này đã góp phần tạo nên hương thơm đặc trưng và chất lượng vượt trội của chanh không hạt Bến Lức Long An.
Phạm vi địa lý:
Thị trấn Bến Lức và các xã An Thạnh, Bình Đức, Long Hiệp, Lương Bình, Lương Hòa, Mỹ Yên, Nhựt Chánh, Phước Lợi, Tân Bửu, Tân Hòa, Thạnh Đức, Thạnh Hòa, Thạnh Lợi và xã Thanh Phú thuộc huyện Bến Lức; các thị trấn Đức Hòa, Hiệp Hòa, Hậu Nghĩa và các xã An Ninh Đông, An Ninh Tây, Đức Hòa Đông, Đức Hòa Hạ, Đức Hòa Thượng, Đức Lập Hạ, Đức Lập Thượng, Hòa Khánh Đông, Hòa Khánh Nam, Hòa Khánh Tây, Hựu Thạnh, Lộc Giang, Mỹ Hạnh Bắc, Mỹ Hạnh Nam, Tân Mỹ, Tân Phú và Hiệp Hòa thuộc huyện Đức Hòa; thị trấn Đông Thành và các xã Bình Hòa Bắc, Bình Hòa Hưng, Bình Hòa Nam, Bình Thành, Mỹ Bình, Mỹ Quý Đông, Mỹ Quý Tây, Mỹ Thạnh Bắc, Mỹ Thạnh Đông, Mỹ Thạnh Tây thuộc huyện Đức Huệ; thị trấn Thạnh Hóa và các xã Thủy Tây, Thủy Đông, Thạnh An, Thuận Bình, Tân Hiệp, Tân Tây, Tân Đông, Thuận Nghĩa Hòa, Thạnh Phú, Thạnh Phước thuộc huyện Thạnh Hóa; thị trấn Thủ Thừa và các xã Long Thạnh, Tân Thành, Long Thuận, Mỹ Lạc, Mỹ Thạnh, Bình An, Nhị Thành, Mỹ An, Bình Thạnh, Mỹ Phú và Tân Long thuộc huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An.
Truyền thông nói về sản phẩm Chanh không hạt Bến Lức:
Long An: Chanh không hạt chính thức có Giấy chứng nhận chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu chứng nhận 'Bến Lức - Long An': https://baolongan.vn/long-an-chanh-khong-hat-chinh-thuc-co-giay-chung-nhan-chi-dan-dia-ly-nhan-hieu-chung-nhan-ben-luc-long-an-a178749.html
Xây dựng và phát triển chỉ dẫn địa lý “Bến Lức Long An” cho quả chanh không hạt của tỉnh Long An: https://vjst.vn/vn/tin-tuc/9117/xay-dung-va-phat-trien-chi-dan-dia-ly-ben-luc-long-an-cho-qua-chanh-khong-hat-cua-tinh-long-an.aspx
Nông dân trồng chanh không hạt thành tỷ phú: https://chithanhbc.com/nong-dan-trong-chanh-khong-hat-thanh-ty-phu/
