Ngày 03/6/2024, Cục Sở hữu trí tuệ ban hành Quyết định số 438/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00139 cho sản phẩm nghêu“Bến Tre”. Sở Khoa học và Công nghệ Bến Tre là tổ chức quản lý chỉ dẫn địa lý này.
Năm 2009, nghêu Bến Tre trở thành sản phẩm đầu tiên của Việt Nam và cũng là sản phẩm thủy sản đầu tiên của Đông Nam Á được cấp Chứng nhận MSC. Đây là chứng nhận do Hội đồng Quản lý Biển (Marine Stewardship Council) cấp cho các đơn vị nghề cá khai thác bền vững nguồn lợi thủy sản tự nhiên. Chứng nhận này có giá trị trong 5 năm và đã được gia hạn lần thứ hai đối với nghêu Bến Tre. Nhờ đạt được chứng nhận MSC, nghêu Bến Tre đã mở rộng thị trường xuất khẩu sang nhiều quốc gia có tiêu chuẩn khắt khe như Mỹ, EU và Nhật Bản. Các sản phẩm từ nghêu Bến Tre bao gồm nghêu tươi, nghêu nguyên con hấp chín đông lạnh và thịt nghêu hấp chín đông lạnh.
Tính chất, chất lượng đặc thù của sản phẩm:
Về cảm quan, nghêu tươi có vỏ màu trắng hoặc trắng ngà với các vân sinh trưởng phân bố đều. Khi được chế biến thành nghêu nguyên con hấp chín đông lạnh, phần thịt có màu trắng hoặc trắng đục, trong khi thịt nghêu hấp chín đông lạnh giữ màu trắng hoặc trắng ngà. Cả hai sản phẩm này đều có mùi thơm đặc trưng, không có mùi hôi.
Về chất lượng, nghêu tươi có tỷ lệ thịt so với khối lượng cơ thể dao động từ 7,05 - 7,21%, hàm lượng Axit Glutamic từ 17,7 - 18,2 mg/kg và hàm lượng Lipid từ 1,54 - 2,15%. Đối với nghêu nguyên con hấp chín đông lạnh, tỷ lệ thịt đạt từ 6,95 - 7,01%, hàm lượng Axit Glutamic từ 16,55 - 17,12 mg/kg và hàm lượng Lipid từ 0,93 - 1,32%. Trong khi đó, thịt nghêu hấp chín đông lạnh có hàm lượng Axit Glutamic từ 16,05 - 16,25 mg/kg và hàm lượng Lipid từ 0,74 - 0,95%.
Đặc điểm địa lý và kỹ thuật sản xuất:
Nghêu Bến Tre có được danh tiếng và sự đặc thù nhờ vào điều kiện tự nhiên thuận lợi cùng với kinh nghiệm nuôi trồng của người dân địa phương. Khu vực nuôi chủ yếu là các bãi triều gần cửa sông, địa hình bằng phẳng, không có dòng nước ngọt đổ trực tiếp, với thời gian triều kiệt từ 6 - 8 giờ mỗi ngày. Thành phần chất đáy bãi nuôi chứa trên 90% cát và dưới 10% bùn, thuộc hệ sinh thái rừng ngập mặn phong phú, cung cấp nguồn thức ăn dồi dào cho nghêu quanh năm, giúp thịt nghêu có giá trị dinh dưỡng cao.
Bến Tre có chế độ bán nhật triều với hai lần nước lên và hai lần nước xuống mỗi ngày, giúp thời gian phơi bãi ngắn, giảm thiểu ảnh hưởng từ bão, nhờ đó, nghêu sinh trưởng khỏe mạnh với các vân phát triển đều. Yếu tố nhiệt độ và độ mặn của nước biển tại Bến Tre cũng rất quan trọng đối với sự phát triển của nghêu. Nhờ vào khí hậu không có mùa đông, nhiệt độ ít biến động lớn giữa các ngày và tháng, cùng với độ mặn dao động từ 15 - 30‰ và ít xảy ra tình trạng cực đoan, nghêu tại đây có khả năng sống sót và phát triển tốt.
Bên cạnh đó, thành phần cơ giới của chất đáy tại bãi nuôi chủ yếu là cát, với lượng tàn dư thực vật không cao do độ che phủ của rừng ngập mặn ở mức trung bình. Nhờ vậy, hàm lượng các hợp chất SO4 và CH4 trong thức ăn của nghêu thấp, giúp thịt nghêu Bến Tre có mùi thơm đặc trưng, không bị tanh hay hôi như ở những vùng có tỷ lệ bùn cao. Ngoài ra, với mật độ nuôi thấp và phương pháp khai thác luân phiên (nuôi trong 18 tháng và ngừng 6 tháng), bãi nuôi có đủ thời gian phục hồi nguồn thức ăn tự nhiên. Nghêu Bến Tre được thu hoạch thủ công bằng tay, chỉ lựa chọn những cá thể đạt kích cỡ thương mại (50 - 60 con/kg), giúp đảm bảo nghêu sau thu hoạch có trạng thái khỏe mạnh, thịt chắc và đạt chất lượng cao.
Phạm vi địa lý:
Xã Thạnh Phong, xã Thạnh Hải thuộc huyện Thạnh Phú; xã Thới Thuận, xã Thừa Đức thuộc huyện Bình Đại; xã Bảo Thuận, xã An Thủy, xã Tân Thủy thuộc huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre.
Truyền thông nói về sản phẩm nghêu Bến Tre:
Phát triển bền vững nghề sản xuất, quản lý và khai thác nghêu Bến Tre: https://vjst.vn/vn/tin-tuc/11847/phat-trien-ben-vung-nghe-san-xuat--quan-ly-va-khai-thac-ngheu-ben-tre.aspx
Phát triển nghề nuôi nghêu bền vững: https://nhandan.vn/phat-trien-nghe-nuoi-ngheu-ben-vung-post817950.html
Nghêu Bến Tre tiếp tục được công nhận đạt tiêu chuẩn MSC: https://baochinhphu.vn/ngheu-ben-tre-tiep-tuc-duoc-cong-nhan-dat-tieu-chuan-msc-102240529151155998.htm
