Ngày 16/10/2019, Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ ban hành Quyết định số 5004/QĐ-SHTT về việc sửa đổi Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00012 cho sản phẩm cam “Vinh”.
Ở Nghệ An, cây cam đã được trồng từ lâu đời và phát triển mạnh mẽ vào những năm 60 - 70 của thế kỷ trước. Trải qua nhiều thế hệ, người dân địa phương đã chọn lọc và phát triển một giống cam đặc trưng, được đông đảo người tiêu dùng ưa chuộng, đồng thời trở thành một trong mười cây trồng chủ lực của tỉnh. Nhờ sở hữu nhiều đặc tính nổi trội, cam Nghệ An không chỉ nổi tiếng trong nước mà còn được xem là đặc sản của xứ Nghệ. Đặc biệt, sau khi được cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý, sản phẩm cam nơi đây ngày càng phát triển mạnh mẽ, nâng cao giá trị kinh tế và tạo động lực cho người dân mở rộng quy mô sản xuất, đầu tư bài bản hơn.
Tuy nhiên, trong quá trình nghiên cứu và xây dựng chỉ dẫn địa lý cho cam "Vinh" trước đây, việc thu thập mẫu để xác định đặc điểm hình thái và chất lượng quả cam chỉ giới hạn trong ba giống cam được trồng tại 12 xã thuộc 5 huyện. Đây là khu vực đầu tiên tiếp nhận các giống cam du nhập vào Nghệ An và cũng được xác định là vùng lõi của sản phẩm cam "Vinh". Việc khoanh vùng chỉ dẫn địa lý và giới hạn trong ba giống cam chưa phản ánh đầy đủ thực trạng sản xuất cam trên toàn tỉnh. Trước tình hình đó, Nghệ An đã mở rộng nghiên cứu về giống cam V2 – một giống cam chín muộn có khả năng thích nghi tốt với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng tại nhiều vùng trồng cam khác trong tỉnh.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, cam V2 có đặc điểm hình thái và chất lượng tương đương với các giống cam đã được bảo hộ như cam Xã Đoài, cam Vân Du và cam Sông Con. Đồng thời, điều kiện tự nhiên, tập quán canh tác và con người ở các khu vực mở rộng cũng không có sự khác biệt đáng kể so với vùng địa lý đã được bảo hộ. Điều này khẳng định tiềm năng phát triển của cam V2, góp phần đa dạng hóa sản phẩm cam đặc sản của Nghệ An và mở ra cơ hội lớn hơn cho người trồng cam trong việc nâng cao giá trị kinh tế.
Đặc điểm cảm quan và chất lượng:
Cam V2 có hình cầu hoặc tròn đều, kích thước trung bình từ 180 - 250 g/quả. Quả có khả năng lưu giữ lâu trên cây mà không ảnh hưởng đến chất lượng. Vỏ cam mỏng, bóng, màu vàng đẹp với độ dày trung bình khoảng 3mm. Phần tép có màu vàng nhạt, mịn, mọng nước, mang hương thơm đặc trưng và vị ngọt đậm.
Về thành phần dinh dưỡng, cam V2 có hàm lượng nước cao, dao động từ 86,76% đến 90,65%, tỷ lệ xơ thấp. Độ axit tổng số nằm trong khoảng 0,46% - 0,60%, độ Brix đạt từ 9,18 đến 12,95%, mang lại vị ngọt hài hòa. Ngoài ra, cam V2 còn chứa hàm lượng vitamin C dồi dào, từ 42,76 đến 55,88 mg/100g, góp phần tăng giá trị dinh dưỡng của loại cam này.
Điều kiện canh tác:
Cam Vinh được trồng chủ yếu ở các khu vực có địa hình đồi núi thấp, độ cao trung bình từ 50 - 250m so với mực nước biển. Địa hình ở đây có độ dốc vừa phải, thuận lợi cho việc thoát nước, giúp cây cam phát triển tốt và hạn chế tình trạng ngập úng trong mùa mưa.
Về khí hậu, khu vực trồng cam Vinh có nền nhiệt trung bình dao động từ 22 - 27°C, lượng mưa hàng năm từ 1.200 - 1.800mm, độ ẩm tương đối cao. Khu vực này có hai mùa rõ rệt: mùa mưa kéo dài từ tháng 8 đến tháng 11, mùa khô từ tháng 12 đến tháng 7 năm sau. Sự phân hóa khí hậu này giúp cây cam sinh trưởng ổn định và cho năng suất cao.
Thổ nhưỡng tại các vùng trồng cam Vinh chủ yếu là đất feralit trên đá mẹ phiến thạch sét hoặc đất đỏ vàng trên đá macma. Đất có kết cấu tơi xốp, độ pH dao động từ 4,5 - 6,0, giàu dinh dưỡng, đặc biệt là hàm lượng mùn cao và giàu khoáng chất như kali, canxi, magie. Đây là yếu tố quan trọng giúp cây cam phát triển khỏe mạnh, tạo ra những trái cam chất lượng với hương vị đặc trưng.
Ngoài yếu tố tự nhiên, phương thức canh tác cũng đóng vai trò quan trọng. Người dân Nghệ An đã tích lũy nhiều kinh nghiệm trong việc trồng cam, từ khâu chọn giống, chăm sóc đến thu hoạch. Các biện pháp như bón phân hữu cơ, tủ gốc giữ ẩm vào mùa khô, kiểm soát sâu bệnh bằng phương pháp sinh học được áp dụng rộng rãi, đảm bảo cam phát triển theo hướng an toàn, bền vững và đạt tiêu chuẩn chất lượng cao.
Quy trình kỹ thuật sản xuất:
Trước khi trồng, đất được cày bừa kỹ, làm sạch cỏ dại và xử lý mầm bệnh. Người dân thường chọn đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng, có độ pH từ 4,5 - 6,0 và thoát nước tốt để đảm bảo sự phát triển của cây. Giống cam được chọn phải là cây khỏe mạnh, không sâu bệnh, có nguồn gốc rõ ràng, thường là giống cam V2, cam Xã Đoài, cam Vân Du hoặc cam Sông Con.
Thời vụ trồng cam thích hợp nhất là vào đầu mùa mưa (từ tháng 6 - 8) hoặc cuối mùa mưa (từ tháng 9 - 11). Hố trồng được đào có kích thước 60x60x60 cm và bón lót phân hữu cơ, vôi bột để cải thiện đất. Khoảng cách giữa các cây từ 3 - 4m để đảm bảo sự thông thoáng, hạn chế sâu bệnh. Sau khi trồng, cây cần được tưới nước đầy đủ và che chắn gió để giúp cây bén rễ nhanh chóng.
Trong năm đầu tiên, cây cam cần được tưới nước thường xuyên, đặc biệt vào mùa khô. Khi cây trưởng thành, việc tưới nước có thể giảm dần nhưng vẫn phải duy trì độ ẩm phù hợp. Bón phân theo từng giai đoạn sinh trưởng, sử dụng phân hữu cơ kết hợp với phân vô cơ theo tỷ lệ hợp lý. Ngoài ra, người trồng cũng thực hiện cắt tỉa cành định kỳ để tạo tán cây thông thoáng, giúp hạn chế sâu bệnh.
Cây cam thường gặp các loại sâu bệnh như sâu vẽ bùa, rệp sáp, bệnh ghẻ loét và bệnh vàng lá. Người dân áp dụng phương pháp quản lý dịch hại tổng hợp (IPM), sử dụng thiên địch hoặc các chế phẩm sinh học để kiểm soát sâu bệnh thay vì lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật, đảm bảo cam đạt tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.
Cam Vinh thường cho thu hoạch sau 3 - 4 năm trồng. Khi quả có màu vàng tự nhiên, vỏ mỏng, mọng nước, đạt độ Brix từ 9,18 - 12,95% thì có thể thu hoạch. Người dân thu hái cam bằng tay, tránh làm rụng hoặc dập quả. Sau khi thu hoạch, cam được bảo quản trong điều kiện mát mẻ, khô ráo để giữ độ tươi ngon lâu hơn.
Việc tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật sản xuất không chỉ giúp nâng cao năng suất và chất lượng cam Vinh Nghệ An mà còn góp phần bảo vệ môi trường, hướng đến sản xuất bền vững.
Phạm vi địa lý:
Xã Minh Thành, Đồng Thành, Xuân Thành, Trung Thành, Nam Thành thuộc huyện Yên Thành; Nam Anh, Nam Hưng, Nam Kim, Khánh Sơn thuộc huyện Nam Đàn; Nghi Trung, Nghi Vạn, Nghi Thuận, Nghi Kiều, Nghi Công Bắc, Nghi Công Nam, Nghi Lâm thuộc huyện Nghi Lộc; Tân Hợp, Đồng Văn, Tiên Kỳ, Giai Xuân, Nghĩa Phúc thuộc huyện Tân Kỳ; Nghĩa Long, Nghĩa Lộc, Nghĩa Tân, Nghĩa Liên thuộc huyện Nghĩa Đàn; Hạ Sơn, Văn Lợi, Châu Đình, Nghĩa Xuân thuộc huyện Quỳ Hợp; Đông Hiếu, Tây Hiếu, Quang Phong, Nghĩa Hòa thuộc thị xã Thái Hòa; Thanh Nho, Thanh Đức, Thanh Thủy, Thanh Hòa, Hạnh Lâm thuộc huyện Thanh Chương; Linh Sơn, Khai Sơn, Đỉnh Sơn, Cao Sơn, Cẩm Sơn, Tào Sơn, Long Sơn, Thọ Sơn, Bình Sơn, Hội Sơn, Phúc Sơn thuộc huyện Anh Sơn; Chi Khê, Yên Khê, Bồng Khê, Mậu Đức, Đôn Phục, Thạch Ngàn, Môn Sơn, Lục Dạ, Lạng Khê, Đông Khê, Bình Chuẩn, Cam Lâm thuộc huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An.
Truyền thông nói về sản phẩm Cam Vinh Nghệ An:
Đặc sản cam Vinh vào chính vụ thu hoạch: https://nghean.gov.vn/kinh-te/dac-san-cam-vinh-vao-chinh-vu-thu-hoach-610395
Phát triển và giữ vững thương hiệu Cam Vinh: https://e.baonghean.vn/phat-trien-va-giu-vung-thuong-hieu-cam-vinh-bai-1-thuong-hieu-nuc-tieng/
Đặc sản cam Vinh vào vụ thu hoạch: https://baonghean.vn/dac-san-cam-vinh-vao-vu-thu-hoach-10285372.html
