Cục Sở hữu trí tuệ đã ra Quyết định số 194 /QĐ-SHTT, ngày 7 tháng 02 năm 2012 về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00030 cho sản phẩm nho Ninh Thuận. Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Thuận là cơ quan quản lý chỉ dẫn địa lý “Ninh Thuận”.
Cây nho thuộc họ Vitaceae và được trồng phổ biến ở nhiều nơi trên thế giới, nhưng khi nhắc đến nho tại Việt Nam, không thể không nhắc đến Ninh Thuận – vùng đất nổi tiếng với những vườn nho trĩu quả. Nhờ điều kiện tự nhiên đặc thù với khí hậu khô nóng, nhiều nắng, ít mưa và nền đất giàu dinh dưỡng, nho trồng tại Ninh Thuận có hương vị thơm ngon đặc trưng, khác biệt so với các loại nho trồng ở các vùng khác.
Đặc điểm cảm quan và chất lượng:
Về cảm quan, nho đỏ Ninh Thuận có dạng hình cầu, vỏ quả bóng và rất mỏng. Khi chín, nho có màu đỏ tươi đến đỏ đậm, tạo nên vẻ ngoài hấp dẫn. Hương vị của nho đỏ Ninh Thuận rất đặc trưng, với sự hài hòa giữa vị ngọt và vị chua nhẹ. Trọng lượng trung bình của mỗi quả dao động từ 4,57 - 5,92g, chiều dài từ 18,23 - 21,21mm và chiều rộng từ 17,27 - 19,44mm. Một chùm nho đỏ Ninh Thuận thường có trọng lượng từ 166,84 - 254,13g.
Nho NH01-48 Ninh Thuận có dạng hình oval, vỏ quả có màu xanh vàng nhạt, mang lại cảm giác tươi mát khi nhìn vào. Phần thịt quả trong, hơi mềm, vị ngọt đậm đà với chút chua nhẹ và gần như không có vị chát. Trọng lượng trung bình của mỗi quả dao động từ 5,53 - 6,91g, với chiều dài từ 21,64 - 27,21mm và chiều rộng từ 16,22 - 19,4mm. Một chùm nho NH01-48 Ninh Thuận có trọng lượng từ 206,86 - 400,85g.
Về chất lượng, nho đỏ Ninh Thuận có hàm lượng nước từ 82,09 - 87,43%, giúp quả luôn mọng nước và tươi ngon. Hàm lượng đường tổng số dao động từ 6,78 - 9,11%, tổng chất rắn hòa tan từ 15,15 - 16,53%. Độ chua của nho đỏ Ninh Thuận nằm trong khoảng 0,32 - 0,53%, với tỷ lệ tổng chất rắn hòa tan/độ chua từ 23,87 - 53,98, tạo nên sự cân bằng hoàn hảo giữa vị ngọt và chua.
Trong khi đó, nho NH01-48 Ninh Thuận có hàm lượng nước cao hơn, từ 85,14 - 88,16%, giúp quả luôn căng mọng và có độ mềm vừa phải. Hàm lượng đường tổng số dao động từ 7,77 - 11,15%, tổng chất rắn hòa tan từ 11,97 - 13,42%. Độ chua của nho NH01-48 nằm trong khoảng 0,39 - 0,52%, với tỷ lệ tổng chất rắn hòa tan/độ chua từ 23,72 - 33,72, mang lại vị ngọt đậm đà nhưng vẫn có chút chua nhẹ, giúp cân bằng hương vị một cách tinh tế.
Điều kiện canh tác:
Những tính chất và chất lượng đặc thù của nho Ninh Thuận có được là nhờ điều kiện tự nhiên đặc biệt của vùng đất này, rất phù hợp cho cây nho sinh trưởng và phát triển. Ninh Thuận là một trong những địa phương có điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu lý tưởng để trồng nho, tạo nên hương vị đặc trưng riêng biệt so với các vùng trồng khác.
Vùng trồng nho Ninh Thuận được bao bọc bởi ba mặt núi và một mặt biển. Phía tây giáp vùng núi cao của Đà Lạt, trong khi phía bắc và phía nam có hai dãy núi kéo dài ra biển. Địa hình này tạo nên một vùng có khí hậu đặc trưng bán khô hạn, với sự kết hợp giữa nắng, gió và lượng mưa thấp, rất phù hợp với sự phát triển của cây nho.
Ninh Thuận là nơi có lượng mưa thấp nhất cả nước, với lượng mưa trung bình hàng năm chỉ từ 650 - 750 mm. Đặc biệt, lượng mưa trong năm được phân bổ hợp lý theo các giai đoạn sinh trưởng của cây nho, giúp cây hấp thụ nước một cách tối ưu mà không bị ngập úng.
Nhiệt độ trung bình năm tại Ninh Thuận dao động từ 27 - 30°C. Mức nhiệt cao nhất không vượt quá 40°C và thấp nhất không xuống dưới 15°C, giúp cây nho phát triển ổn định quanh năm. Bên cạnh đó, độ ẩm trung bình từ 70 - 77% cũng tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình tích lũy nước và đường trong quả nho, góp phần làm tăng chất lượng và độ ngọt của trái.
Ngoài ra, Ninh Thuận còn có số giờ nắng rất cao, dao động từ 2.800 - 2.900 giờ mỗi năm. Cường độ nắng mạnh giúp cây nho quang hợp tốt, tích lũy nhiều dinh dưỡng, làm cho quả nho có màu sắc đẹp và hương vị thơm ngon.
Về thổ nhưỡng, nho Ninh Thuận được trồng trên các nhóm đất phù sa ít chua với cơ giới nhẹ đến trung bình, cũng như nhóm đất xám nâu vùng bán khô hạn. Các loại đất này có đặc tính nghèo hữu cơ nhưng lại rất phù hợp với đặc điểm sinh trưởng của cây nho, giúp rễ cây phát triển tốt và hấp thu dinh dưỡng hiệu quả.
Quy trình kỹ thuật sản xuất:
Bên cạnh điều kiện tự nhiên thuận lợi, chất lượng đặc thù của nho Ninh Thuận còn được tạo nên bởi bàn tay chăm sóc tỉ mỉ của người dân nơi đây. Từ khâu chọn giống, trồng trọt, chăm sóc đến thu hoạch và bảo quản, tất cả đều được thực hiện theo quy trình nghiêm ngặt nhằm đảm bảo chất lượng tốt nhất cho sản phẩm.
Nho Ninh Thuận chủ yếu được trồng từ hai giống chính: nho đỏ Ninh Thuận và nho NH 01-48 Ninh Thuận. Cây được trồng với mật độ khoảng 2.000 cây/ha, giúp tối ưu hóa không gian và tạo điều kiện phát triển tốt nhất. Hệ thống giàn trồng nho được làm bằng dây thép, có chiều cao từ 1,8 - 2,0m, giúp cây vươn cao, hạn chế sâu bệnh và tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình quang hợp.
Quá trình chăm sóc nho yêu cầu sự tỉ mỉ và kinh nghiệm. Khi cắt tỉa, người trồng phải chọn những ngọn nho khỏe nhất để leo lên giàn, đồng thời loại bỏ các ngọn phụ. Khi ngọn chính phát triển đến giàn, búp sinh trưởng sẽ được ngắt để kích thích các cành cấp 1 phát triển, còn gọi là “tay”. Mỗi gốc nho chỉ giữ lại từ 2 - 4 tay để đảm bảo dinh dưỡng tập trung. Khi tay mọc dài từ 1 - 1,2m, người trồng tiếp tục bấm ngọn, giữ lại một số cành cấp 2 – đây chính là cành mang quả.
Cây nho được trồng vào cuối mùa mưa, thường từ tháng 12 đến tháng 1. Mỗi năm, nho cho thu hoạch ba vụ chính: vụ đông xuân (tháng 12 - tháng 1), vụ xuân hè (tháng 4 - tháng 5) và vụ thu đông (tháng 9 - tháng 10). Việc cắt cành để điều chỉnh mùa vụ cũng đòi hỏi kinh nghiệm cao, giúp đảm bảo cây cho năng suất ổn định và chất lượng quả tốt nhất.
Khi thu hoạch, nho được cắt bằng kéo chuyên dụng, giữ nguyên cuống chùm và đặt vào giỏ nhựa có lót giấy mềm để tránh va đập. Trước khi đóng gói, nho được xử lý bằng cách ngâm trong dung dịch rượu etanol 35% pha với nước ở nhiệt độ 48°C trong một phút, sau đó làm lạnh ngay bằng nước sạch và để khô. Nho sau khi xử lý có thể được bảo quản trong các thùng cứng có tráng lớp paraffin bên trong hoặc được bọc bằng một lớp nylon mỏng và đặt trên đĩa xốp để giữ tươi lâu hơn.
Phạm vi địa lý:
Thị trấn Phước Dân, xã Phước Thuận, xã Phước Sơn, xã Phước Hữu thuộc huyện Ninh Phước và xã Phước Nam thuộc huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận.
Truyền thông nói về sản phẩm Nho Ninh Thuận:
Nho Ninh Thuận (nho Phan Rang), món quà đến từ thiên nhiên: https://mia.vn/cam-nang-du-lich/nho-ninh-thuan-nho-phan-rang-mon-qua-den-tu-thien-nhien-7583
Nho Ninh Thuận – niềm tự hào của người dân xứ đầy nắng và gió: https://vinwonders.com/vi/wonderpedia/news/cach-nhan-biet-nho-ninh-thuan/
Nho ninh thuận - ăn một lần mà nhớ mãi: https://moit.gov.vn/tu-hao-hang-viet-nam/nho-ninh-thuan-an-mot-lan-ma-nho-mai.html
