Ngày 27 tháng 5 năm 2019, Cục Sở hữu trí tuệ ban hành Quyết định số 2588/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00074 cho sản phẩm dứa Đồng Giao. Ủy ban nhân dân thành phố Tam Điệp là Tổ chức quản lý chỉ dẫn địa lý này.
Dứa Đồng Giao được trồng chủ yếu tại vùng đất nông trường Đồng Giao, thuộc thành phố Tam Điệp, tỉnh Ninh Bình. Với điều kiện thổ nhưỡng đặc biệt, đất đỏ bazan giàu dinh dưỡng cùng khí hậu ôn hòa, dứa Đồng Giao có hương vị ngọt thanh, thơm đậm và màu sắc vàng óng đặc trưng.
Loại dứa này có đặc điểm quả to đều, mắt dứa nhỏ, vỏ mỏng, thịt dứa giòn, ít xơ, vị chua nhẹ cân bằng với độ ngọt tự nhiên. Không chỉ được tiêu thụ mạnh trong nước, dứa Đồng Giao còn là sản phẩm xuất khẩu chủ lực của Ninh Bình, được chế biến thành nhiều sản phẩm như nước ép, dứa sấy dẻo, dứa đóng hộp và mứt dứa.
Nhờ chất lượng vượt trội, dứa Đồng Giao đã được cấp chứng nhận chỉ dẫn địa lý, khẳng định thương hiệu và giá trị nông sản của địa phương. Với lịch sử canh tác lâu đời và quy trình sản xuất hiện đại, loại dứa này ngày càng được ưa chuộng trên thị trường trong và ngoài nước.
Đặc điểm cảm quan và chất lượng:
Dứa Đồng Giao gồm hai giống chính là dứa Cayene và dứa Queen, mỗi loại có những đặc điểm riêng biệt về hình dáng, hương vị và giá trị dinh dưỡng.
Dứa Cayene Đồng Giao có hình trụ, vỏ màu vàng cam nhạt, mùi thơm đặc trưng và vị ngọt đậm. Loại dứa này không có xơ, giúp người dùng cảm nhận rõ độ mềm, mọng nước khi thưởng thức. Khối lượng quả dao động từ 1,53 đến 1,78 kg, với đường kính từ 12,90 đến 13,90 cm và chiều dài quả từ 19,45 đến 20,39 cm. Số lượng mắt dứa trung bình từ 111 đến 115 mắt, tỷ lệ phần ăn được chiếm từ 72 đến 75%. Về giá trị dinh dưỡng, dứa Cayene Đồng Giao có hàm lượng chất khô hòa tan tổng số từ 12,71 đến 14,03°Bx, vitamin C từ 27,87 đến 28,57 mg/100g, đường tổng số từ 8,62 đến 9,31%, axit tổng số từ 0,75 đến 0,71%, chất khô từ 13,61 đến 14,26% và hàm lượng nước dao động từ 85,87 đến 86,26%.
Dứa Queen Đồng Giao có kích thước nhỏ hơn so với dứa Cayene, với khối lượng quả từ 0,54 đến 0,61 kg. Loại dứa này có hình trụ, vỏ màu vàng rơm, hương thơm đặc trưng, vị ngọt và không có xơ. Đường kính quả dao động từ 7,71 đến 8,49 cm, chiều dài từ 10,46 đến 11,27 cm và số lượng mắt dứa từ 92 đến 94 mắt. Tỷ lệ phần ăn được chiếm từ 60 đến 74%. Về thành phần dinh dưỡng, dứa Queen Đồng Giao có hàm lượng chất khô hòa tan tổng số từ 16,70 đến 17,87°Bx, vitamin C từ 26,52 đến 27,10 mg/100g, đường tổng số từ 12,47 đến 14,29%, axit tổng số từ 0,78 đến 0,79%, chất khô tổng số từ 16,39 đến 17,32% và hàm lượng nước từ 82,66 đến 83,63%.
Cả hai giống dứa Đồng Giao đều mang đến hương vị thơm ngon, bổ dưỡng, phù hợp với nhu cầu tiêu thụ trong nước cũng như xuất khẩu, góp phần nâng cao giá trị nông sản của tỉnh Ninh Bình.
Điều kiện canh tác:
Các tính chất đặc thù của dứa Đồng Giao có được là nhờ vào các điều kiện địa lý độc đáo của khu vực này. Đây là vùng bán sơn địa, với địa hình đồi bát úp thoải dần từ Tây sang Đông. Các dải đồi thấp dưới 100m so với mực nước biển có độ phân cắt địa hình ít, giúp khí hậu ổn định, đất đai tiêu thoát nước tốt, thuận lợi cho việc trồng và phát triển cây dứa.
Về khí hậu, khu vực này nhận được lượng bức xạ lớn, với tổng xạ đạt 110 - 120 kcal/cm²/năm và cán cân bức xạ cao ở mức 87,2 kcal/cm²/năm. Nhờ đó, nền nhiệt trung bình năm dao động từ 23,3 - 24,0°C, tổng nhiệt độ năm đạt 8.800°C. Trong năm, có từ 8 đến 9 tháng có nhiệt độ trên 20°C, tạo điều kiện thuận lợi cho cây dứa sinh trưởng. Đặc biệt, từ tháng 12 đến tháng 2, nhiệt độ giảm thấp, trong khi các tháng còn lại có nhiệt độ cao, phù hợp với từng giai đoạn phát triển của cây.
Giai đoạn cây ra hoa và tích lũy dinh dưỡng vào chùm hoa, khu vực có biên độ nhiệt ngày đêm lớn (4 - 6°C), giúp tạo nên hương vị và chất lượng đặc trưng cho dứa Đồng Giao. Lượng mưa trung bình năm khoảng 2.078 mm, phân bố khá đều. Mùa mưa kéo dài từ tháng 4 đến tháng 10, với lượng mưa tập trung nhiều vào tháng 8 và tháng 9, đảm bảo cung cấp đủ nước cho tất cả các giai đoạn sinh trưởng của cây dứa.
Về thổ nhưỡng, khu vực này có hai nhóm đất chính là đất đỏ nâu và đất đỏ vàng. Đất có thành phần cơ giới sét với hàm lượng sét cao, giúp giữ nước và dinh dưỡng tốt, đáp ứng nhu cầu cao về nước của cây dứa. Lớp đất mặt tơi xốp, phù hợp với bộ rễ nông và yếu của cây dứa.
Các chỉ tiêu dinh dưỡng của đất tại đây rất phù hợp với sự sinh trưởng của cây dứa. Đặc biệt, hàm lượng các nguyên tố vi lượng trong đất ở mức khá, ảnh hưởng lớn đến chất lượng hoa dứa, góp phần tạo nên hương vị đặc trưng và giá trị cao của dứa Đồng Giao.
Quy trình kỹ thuật sản xuất:
Ngoài các yếu tố tự nhiên thuận lợi của khu vực địa lý, bí quyết canh tác, kỹ thuật sản xuất, thu hoạch và bảo quản của người dân địa phương cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên những đặc trưng riêng biệt của dứa Đồng Giao.
Người dân tại khu vực này đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm qua hàng chục năm canh tác, áp dụng các phương pháp trồng trọt phù hợp với điều kiện đất đai, khí hậu để đảm bảo cây dứa sinh trưởng tốt và cho năng suất cao. Kỹ thuật chăm sóc cây dứa, từ khâu chọn giống, bón phân, tưới nước đến quản lý sâu bệnh, đều được thực hiện một cách bài bản, giúp cây phát triển khỏe mạnh, cho quả có chất lượng cao.
Bên cạnh đó, kỹ thuật thu hoạch và bảo quản cũng được người dân chú trọng. Dứa được thu hoạch đúng thời điểm chín sinh lý, khi quả đạt độ ngọt và hương thơm tốt nhất. Sau khi thu hái, dứa được xử lý và bảo quản theo các phương pháp truyền thống kết hợp với công nghệ hiện đại để giữ được độ tươi ngon trong thời gian dài, phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nước cũng như xuất khẩu.
Chính sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố tự nhiên và kinh nghiệm canh tác lâu đời của người dân đã góp phần tạo nên thương hiệu dứa Đồng Giao, một sản phẩm đặc sản có chất lượng cao, hương vị thơm ngon và giá trị kinh tế lớn.
Phạm vi địa lý:
Xã Phú Long, Quảng Lạc thuộc huyện Nho Quan; các xã Đông Sơn, Quang Sơn và các phường Trung Sơn, Nam Sơn thuộc thành phố Tam Điệp, tỉnh Ninh Bình.
Truyền thông nói về sản phẩm Dứa Đồng Giao - Ninh Bình
Thưởng thức dứa Đồng Giao - Đặc sản ngon nức tiếng tại Ninh Bình: https://mia.vn/cam-nang-du-lich/thuong-thuc-dua-dong-giao-dac-san-ngon-nuc-tieng-tai-ninh-binh-3077
Ninh Bình: Thơm lừng đặc sản dứa Đồng Giao: https://doanhnghiepthuonghieu.vn/ninh-binh-thom-lung-dac-san-dua-dong-giao-p27722.html
Trụy tim với thiên đường sống ảo ở nông trại dứa Đồng Giao Ninh Bình: https://mia.vn/cam-nang-du-lich/truy-tim-voi-thien-duong-song-ao-o-nong-trai-dua-dong-giao-ninh-binh-3121
