Ngày 23 tháng 11 năm 2020, Cục Sở hữu trí tuệ ban hành Quyết định số 4521/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00090 cho vịt Cổ Lũng – Bá Thước. Ủy ban nhân dân huyện Bá Thước là tổ chức quản lý chỉ dẫn địa lý này.
Bá Thước là một huyện miền núi phía Tây của tỉnh Thanh Hóa, có lịch sử lâu đời với nhiều lần thay đổi tên gọi. Xưa kia, vùng đất này thuộc vùng Đô Lung, quận Cửu Chân, Trường Lâm. Đến năm 1945, để vinh danh thủ lĩnh phong trào Cần Vương Cầm Bá Thước, vùng đất này chính thức mang tên huyện Bá Thước và giữ nguyên tên gọi đó cho đến ngày nay. Nơi đây cũng là quê hương của giống vịt Cổ Lũng, một giống vịt bản địa quý hiếm được các thế hệ người dân trong khu vực gìn giữ và phát triển. Vịt Cổ Lũng – Bá Thước không chỉ là một đặc sản mà còn gắn liền với khu du lịch Pù Luông, trở thành một sản vật nổi tiếng mà bất kỳ du khách nào khi đặt chân đến vùng đất này cũng mong muốn được thưởng thức.
Tính chất, chất lượng đặc thù của sản phẩm:
Vịt Cổ Lũng – Bá Thước có những đặc điểm ngoại hình và chất lượng thịt đặc trưng. Con trống có thân hình bè, ngực sâu, đầu to, mắt nhỏ, cổ to và ngắn, chân nhỏ và thấp. Lông thân có màu xám, đầu xanh biếc, khoang cổ trắng, đuôi xanh đen xen trắng với lông đuôi xoăn. Con mái cũng có thân hình bè, ngực sâu, đầu to, mắt nhỏ, cổ to và ngắn, chân nhỏ và thấp, nhưng lông thân có màu nâu cánh sẻ xen xám trắng, lông đuôi thẳng. Khối lượng vịt sống dao động từ 1,6 đến 2,2 kg/con. Khi giết mổ, vịt Cổ Lũng – Bá Thước tươi nguyên con có khối lượng từ 1,3 đến 1,6 kg, tỷ lệ thịt xẻ đạt từ 74,41 – 77,91%. Độ dai cơ thịt dao động từ 30,03 – 32,28 N, tỷ lệ mất nước trong quá trình chế biến từ 25,78 – 27,52%. Thịt vịt có độ đỏ từ 6,30 – 7,89 (a*), hàm lượng protein đạt từ 16,02 – 17,92%, hàm lượng lipid từ 18,53 – 24,58% và hàm lượng axit amin dao động từ 9614 – 10063 mg/100g.
Đặc điểm tự nhiên:
Vịt Cổ Lũng – Bá Thước nổi tiếng với hương vị thơm ngon nhờ điều kiện thiên nhiên độc đáo của khu vực địa lý. Vùng đất này có địa hình vùng núi cao, nằm giữa các dãy núi Nậm Bá, Nậm Mười, Pha Lé, Em Chiêng và Pù Luông, tạo nên khí hậu đặc biệt thích hợp cho sự sinh trưởng của vịt. Khí hậu mát mẻ quanh năm với biên độ nhiệt ngày đêm dao động từ 8 – 12°C là yếu tố quan trọng giúp thịt vịt săn chắc và thơm ngon hơn. Ngoài ra, khu vực này có nhiều sông suối, đặc biệt là suối Nủa cùng các nhánh lân cận, với nguồn nước trong sạch và giàu dinh dưỡng. Thức ăn tự nhiên của vịt tại đây bao gồm ốc, cá nhỏ và các loại vi sinh vật có ích phong phú. Đặc biệt, hàm lượng Ca²⁺ cao trong nguồn nước góp phần quan trọng vào việc tạo nên độ nạc, độ săn chắc và hương vị đặc trưng của vịt Cổ Lũng – Bá Thước.
Quy trình kỹ thuật sản xuất:
Bên cạnh các điều kiện tự nhiên thuận lợi, bí quyết chăm sóc và tập quán chăn nuôi của người dân bản địa cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên tính chất đặc thù của vịt Cổ Lũng – Bá Thước. Người dân nơi đây duy trì phương pháp chăn thả tự nhiên, để vịt sinh trưởng chủ yếu tại các con suối trong lành, nơi có nguồn thức ăn tự nhiên dồi dào như ốc, cá nhỏ và vi sinh vật có lợi. Nhờ cách nuôi này, vịt không chỉ phát triển khỏe mạnh mà còn có thịt săn chắc, thơm ngon và mang hương vị đặc trưng của vùng núi cao Bá Thước.
Phạm vi địa lý:
xã Ban Công, xã Thành Lâm, xã Thành Sơn, xã Cổ Lũng, xã Lũng Niêm và xã Lũng Cao thuộc huyện Bá Thước, tỉnh Thanh Hóa.
Truyền thông nói về sản phẩm vịt Cổ Lũng - Bá Thước:
Vịt Cổ Lũng thơm ngon 'hiếm có, khó tìm', khách tới Pù Luông săn lùng thưởng thức: https://vietnamnet.vn/vit-co-lung-thom-ngon-hiem-co-kho-tim-khach-toi-pu-luong-san-lung-thuong-thuc-2080883.html
Vịt Cổ Lũng - món ngon ở Pù Luông: https://vnexpress.net/vit-co-lung-mon-ngon-o-pu-luong-4618829.html
Vịt bầu - Sản phẩm OCOP đặc trưng ở miền núi xứ Thanh: https://baodantoc.vn/vit-bau-san-pham-ocop-dac-trung-o-mien-nui-xu-thanh-1718103386417.htm
